enep

Brezhoneg

Etimologiezh

Deuet eus eneb, ger henvrezhonek

Anv-gwan

enep /'enep/

1. kontrol
   • An ti-mañ a zo en êr eneb ive. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Première Partie, 1966, p. 165.)

   Ur vag en aer enep : a-dreñv ur vag all e-keñver tu an avel

   An aod enep : an aod en tu all

   Un dra, daou dra enep : kontrol

   An dro enep : enep tra

   Ar gevrenn, ar gostezenn, ar strollad enep

   Un taol enep, un tenn enep : roet gant tud an tu enep

   An toull enep eus e c’houzoug, toull enep e c’houzoug : an toull gaou

   An tu enep : an tu all ; an enebourien

   Enep tra : ar c’hontrol

   War an tu enep, war enep : war an tu gin, an tu fall

   • Ur vrozh war enep.

Anv-gwan

Araogenn: a-enep

1. Bezañ enep ub, enep da ub
2. Bezañ droug en ub enep ub, § WAR-LERC’H

   Droug zo ennon enep dezhi.

3. C’hoari enep ub, affronter qqu
   • — [...]. Bremañ e vo ret deoc'h c'hoari enep din-me, [...] ?
     — Me a c'hoario enep deoc'h d' ar c'hoari a garfet, [...]. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 184.)
4. Dimeziñ

   enep d’e santimant, enep d’e volantez

   • Hac a vefent rouinet ma hafen digant-he ;
     N'eo ket just timêfen eneb d'ho bolante. — (Fañch an Uhel, Soniou Breiz-Izel 1, Pariz, 1890, 1971, p. 210.)
   • Hac hen dimêt ho mestrès eneb d'hi zantimant,
     Hac et gant eun aufredour deuz a gêr-clos Wengamp. — (Fañch an Uhel, Soniou Breiz-Izel 1, Pariz, 1890, 1971, p. 212.)

   enep d’e dud,

   Hi a oa dimezet da hemañ enep d’he zud, TBP

5. Kemer louzoù enep d’ar boan
   • Darn, pa vezont oh ober kevell, a gord ar gwïal a-eneb d'an heol. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Première Partie, 1966, p. 165.)
6. Mont, sevel, enep e dud, enep al lezenn, s’opposer à ses parents, à la loi.
   • Med penegwir eneb d'al lezenn n'hellez ket mond. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Première Partie, 1966, p. 165.)
7. Mont, neuial, roeñvat enep d’an dour (§ A-BENN).
8. Ober udb

   enep an dro, hors de propos, GDFB

   enep d’ar c’hiz

   enep d’e volontez, enep e youl : daoust dezhañ

   • Beza 'zo deuz he ligne ho deveus fantazi
     Eneb d'he bolonte deuet d'hi dimezi ; — (Fañch an Uhel, Soniou Breiz-Izel 1, Pariz, 1890, 1971, p. 158.)

   E c’honezfe ho kalon enep d’ho polontez vat, SB I/2

   Graet em eus se enep d’am youl.

9. Sevel enep ub
   • Aon en doa rak Plougerneiz ; ma n'en em save den enep dezhañ, den kennebeut na blege dezhañ. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 173.)
10. Treiñ enep e dud

    Troet eo ma breur enep din.

11. Gwelout: eneb, enep-, a-enep

Deveradoù

• a-enep
• en enep