Ar plac'h e gwenn, Whistler (1862)

Brezhoneg

  Etimologiezh

Amprestet digant al latin-pobl *placca, a zeufe dre veztroc'h eus ar ger latin klasel pallaca « adwreg, serc'h »[1], amprestet d'e dro digant ar ger henc'hresianek pallachē (παλλαχή) « matezh, servijerez ».

  Anv-kadarn

plac'h /ˈplɑːx/ benel (furm vihanaat plac'hig, liester plac'hed, plac'hezed, plac'hedoù)

  1. Den yaouank gwregel e reizh, adal e c'hanedigezh betek e eured; paotrez.
  2. Matezh, plac'h yaouank lakaet da labourat e ti tud all.
  3. Den bras, gwregel e reizh.
    • plac'h an aod, ar plac'h-aod : an hini a vez o vrennika pe o kranketa war an aod;
    • plac'h an arc'hant : an hini a zastum pe a ra war-dro an arc'hant, ... pe a gar an arc'hant;
    • plac'h ar c'hloc'h, ar c'hleier : an hini a son ar c'hloc'h pe ar c'hleier;
    • plac'h an dour : an hini a ya da gerc'hat dour evit an holl
    • plac'h al laezh : an hini a ra war-dro al laezh, goro ar saout; pe a gar al laezh;
    • plac'h ar saout : an hini a ziwall ar saout, ar plac'h-saout;
    • plac'h an tas : an hini a ra ar gest (gant un tas) en oferenn;
    • plac'h ar gêr : an hini a chom er gêr, da ziwall an ti
    • plac'h ar gest : an hini a ra ar gest en oferenn;
    • plac'h he c'hof : a gar he c'hof, a gar debriñ traoù mat
  4. Gant anvioù-kadarn:
    • ur berlezenn a blac'h
    • ur gorfenn a blac'h : unan fentus
    • ur vent vrav a blac’h, BILZ 250
    • ur penn skañv a blac’h, EZM 143
    • un darinenn a blac’h, TBP 2/511
    • un neuz vat a blac’h
  5. Gant anvioù-gwan dirak
    • ur gaer, ur vrav a blac'h,


Deveradoù

Gerioù kevrennek


Gerioù enepster

Troidigezhioù

Den yaouank gwregel e reizh
Matezh
Den gwregel e reizh

  Daveoù

Roll an daveoù :

  • [1] : Albert Deshayes, Dictionnaire étymologique du breton, Douarnenez, Le Chasse-Marée, 2003, p. 582.

  Anv-gwan

  1. Ur plac'h a verc'h: ur gaer a verc'h.
  2. Ar plac'hañ merc'h : ar c'hoantañ merc'h.