dleout

Brezhoneg

Sellet e vez ouzh ar bajenn pe ar gevrenn-mañ evel un divraz da glokaat e brezhoneg. Mar gouezit tra pe dra diwar-benn danvez ar pennad e c'hellit lakaat ho kouiziegezh da dalvezout dre gemmañ ar bajenn-mañ diouzhtu goude klikañ war al liamm « kemmañ ».

Etimologiezh

Savet diwar « dle » hag « -out ».

Verb

dleout /ˈdleːut/ ha /ˈɡleːut/ verb kreñv eeun (displegadur); dleet

1. Dleout un dra bennak (greun, arc'hant) → Termenadur da glokaat (Ouzhpennañ)
   • Paeañ ar pezh a zleer, ar pezh zo dleet.
2. Dleout un dra bennak (arc'hant, resped) da unan bennak
   • An hini a dle deoc'h a zo aet kuit. — (Yezhadur Ar Gonideg, 1850.)
   • Pegement a zlean deoh ? — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 129.)
   • Pegement a dlean deoc'h ? — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 156.)
   • Dek lur a dlean deoc'h . — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 167.)
   • Me na dlean foeltr tra da nikun war ar bed. — (Fañch an Uhel, Soniou Breiz-Izel 2, Pariz, 1891, 1971, p. 242.)
   • Patern. — An Aotrou Kerlaban a dle arc'hant d'eoc'h ? — (Yann-Vari Perrot, An Aotrou Kerlaban Pez farsus e 3 Arvest, Brest, 1922, p. 28.)
3. dleout ur maen gwenn da unan bennak (devoir une fière chandelle à qqu) → Termenadur da glokaat (Ouzhpennañ)
4. dleout ober un dra (verb damskoazellañ)
   1. a. evel un dever:
      • Herve. — Mat a ra ! Eur c'hlanvour ne dle ket parea nemet war urz medesin. — (Yann-Vari Perrot, An Aotrou Kerlaban Pez farsus e 3 Arvest, Brest, 1922, p. 15.)
      • Ar gwaz a dle sentiñ ouzh e wreg. — (Yann-Vari Perrot.)
      • Ruziañ a zlefes gant ar vezh.
      • Pep hini a dle kaout e dra. — (Yezhadur Ar Gonideg, 1850.)
      • — Hola ! Gortozit un tammig, rak pep hini a dle bezañ paeet hervez e oberoù. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/2, Al Liamm, 1985, p. 109.)
      • Fenoz e tle mont kuit ac'hano. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 23.)
   2. bezañ dleet da unan bennak
   3. b. evel ur vartezeadenn
      • — Setu al lapous a dle yac'haat ar roue ! — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/5, Al Liamm, 1994, p. 104.)
      • Sane. — Gant ar c'hoz alvokad daonet-se a dle dont hirio eus a Gemper e teskin gwelloc'h, a gav d'eoc'h ? [...]. — (Yann-Vari Perrot, An Aotrou Kerlaban Pez farsus e 3 Arvest, Brest, 1922, p. 4.)
      • Kerlaban. — [...] ! Na pebez aotrou bras e tle beza hennez, er memes tra ! — (Yann-Vari Perrot, An Aotrou Kerlaban Pez farsus e 3 Arvest, Brest, 1922, p. 18.)
      • En ifern e tle bezañ rak bemnoz e teu en-dro d'ober reuz. — (Yann ar Floc'h, Koñchennou eus Bro ar Stêr Aon, Levrdi Le Dault, Kemper, 1950, p. 118.)
      • Gwir e tle bezañ.
      • Er poull-ze e tle bezañ chevr. — (Yann ar Floc'h, Koñchennou eus Bro ar Stêr Aon, Levrdi Le Dault, Kemper, 1950, p. 118.)
5. dleout da ober un dra bennak
   • Ar pezh a dle da erruout. — (G, p. 750.)
   • Evelato, evel a dleit da zonjal, n'edon ket re em eaz. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 136.)
   • [...], e leac'h daou c'hant skoued a dlie da gaout. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 311.)
6. dleout bezañ graet un dra bennak
   • Dleout a rajent bezañ chomet er gêr.
   • Ne dlejec'h ket bezañ respontet evel-se.
7. dleout da unan bennak ober un dra bennak ( rannyezhel)
   • Ne zlefe ket din sikour : ne zlefen ket sikour
8. en doare-divizout gant -je: evit reiñ ali pe guzul:
   • Ma laras Enori d'he zad penaos e tleje azdimeziñ. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 93.)

Troioù-lavar

• na zleout ur spilhenn

Notenn

• Ne vez ket graet kemmadur "d" atav, gwelout ar skouerioù uheloc'h.
• Distaget e vez "gleet" alies.