gwrac'h

Brezhoneg

Etimologiezh

Meneget er C'hatolicon (groach).

Da dostaat ouzh ar gerioù gwrach e kembraeg, ha gwragh e kerneveureg (memes ster).

Anv-kadarn

gwrac'h /ˈɡwrɑːx/ benel (liester : gwrac'hed)

1. Maouez kozh.
   • Pa vefont war an hent er stad-se e welfont ur wrac'h kozh ... — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 193.)
   • Ar plac'h yaouank na soñje ken 'met en komzoù ar wrac'h kozh, [...]. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 128.)
   • Sellet, ur wrac'h kaer eo ! — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 215.)
   • Pa voent aet en ti, e weljont ur wrac'hig kozh azezet war maen an oaled, ha war ar bank-tosel, e-kichen ar gwele, e oa ur c'havr o roiñ da ur bugel da denañ. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/4, Al Liamm, 1989, p. 29.)
   • Pa oan yaouank em eus anveet mat ar wrac'h-mañ. — (Añjela Duval, Anjela Duval Eil embannadur reizhet, Mignoned Anjela 2005, p. 792.)
   • Homañ eo gwrac'h an hanter-vare. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 211.)
   • « ..., met n'on ket e sell da vezañ moustret dindan dreid gant ur wrac'h eveldoc'h c'hwi ». — (Jarl Priel, Va Zammig Buhez, Al Liamm, 1954, p. 49.)
2. Sorserez.
   • Mont a eure da gavout ur wrac'h kozh hag a oa o chom en ur c'hoad, hag e kontas dezhi he doare. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 25.)
   • Hag en pe stad out lakaet gant ar wrac'h milliget ! — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 143.)
   • ... ar wrac'h an Diaoul ! — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 133.)
   • Ma vije bet Herri sorser, an nije anaveet, dindan stumm ha druilhou ar wrac'h koz, mestrez yaouank Kastell ar Milouriou. — (Erwan ar Moal, Pipi Gonto, Kemper, 1925, p. 22.)
   • Ar wrac'h kozh a lavaras neuze lazhañ an daou vugel. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 211.)
3. Pesk Labrus bergylta e anv latin.

   

   Ur wrac'h (3)

   • An deiz kentañ a viz Ebrel e vez tapet ar wrac'h er c'hevell. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 211.) (krennlavar)
4. Laouenn-dar.
   • <Skouer>.

Gerioù heñvelster

• gwrac'h-lann (4)
• gwrac'h-oaled (4)
• gwrac'h-prenn (4)
• pemoc'h-koad (4)

Gerioù kevrennek

• gwrac'h-an-diaoul
• gwrac'h-an-holen
• gwrac'h-aod
• gwrac'h-ar-gwichedoù

• gwrac'h-douar
• gwrac'h-koad
• gwrac'h-lann
• gwrac'h-oaled

• gwrac'h-prenn
• gwrac'h-vor
• gwrac'h-zu
• skav-gwrac'h

Deveradoù

• diwrac'hiñ
• gwrac'haj
• gwrac'hat
• gwrac'hell
• gwrac'hellat

• gwrac'henn
• gwrac'henniñ
• gwrac'hennoù
• gwrac'herezh
• gwrac'heta

• gwrac'hetaj
• gwrac'higenn
• gwrac'hig
• gwrac'hiñ
• kozhwrac'hiñ

Troiennoù

• bezañ gwrac'h gant un dra-bennak

• gwrac'h ar Sadorn da noz
• gwrac'hig an drez

• kaozioù gwrac'hed
• noz ar wrac'h

Krennlavarioù

• Gwrac'h klemmus,
  Gwrac'h padus.
• Ken alies a wrac'h, ken alies a geusteur. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 211.)
• Miz meurz
  Gant e reveurz
  A ra d'ar wrac'h kac'hat en ti
  Ha d'he merc'h koulz hag hi. — (SAV niv. 27, Nevez amzer 1943, p. 28.)
• Palastr ar wrac'h ... na ra na droug na vad. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 211.)

Troidigezhioù

maouez kozh (1)

• galleg : vieille femme ^(fr)
• nederlandeg : oud wijf ^(nl)

sorserez (2)

• galleg : sorcière ^(fr)
• nederlandeg : heks ^(nl) , kol ^(nl)

pesk (3)

• galleg : labre ^(fr) , vieille ^(fr)
• nederlandeg : lipvis ^(nl)

amprevan (4)

• galleg : cloporte ^(fr)

Anv-gwan

gwrac'h

1. Bezañ gwrac'h gant unan bennak  : sot gant unan bennak.
2. Bezañ gwrac'h gant un dra bennak : troet gant un dra bennak.

• E Devri : []