kaout c'hoant : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
+ termenadurioù, + evezhiadenn
Linenn 7:
{{-tr-verb-|br}}
'''kaout c'hoant''' {{dist|kɔwt.ˈxwãnt|br}}
# Santout un ober evel un ezhomm (en un toulladig troiennoù) [''c'hoant'' a zo dirak un anv-verb hep araogenn na klokaenn]
# Dirak un anv-verb hep renadeen eeun :
#* ''Ne 'm boa ket (a) '''[[c'hoant-c'hoarzhin|c'hoant c'hoarzhin]].''''' {{mammenn|[[w:Geriadur brezhoneg An Here|Geriadur brezhoneg An Here]], 2001|215a}}.
#*''Me ‘m eus '''[[c'hoant-kac'hat|c’hoant-kac’hat]]''' ! eme unan; me ‘m eus '''[[c'hoant-staotat|c’hoant-staotat]]''', eme un’ all'', {{mammenn|KAB2|19}}
#* kaout [[c'hoant-c'hoari]]
#* kaout [[c'hoant-c'hoarzhin]] :
#* kaout [[c'hoant-dimeziñ]]
#* kaout [[c'hoant-kac'hat]]
#* kaout [[c'hoant kaout]]
#* kaout [[c'hoant-kousket]]
# DirakBezañ ungant anv-verbar gantsoñj e vefe mat dezhañ (ober un urdra renadennbennak). Gwelet ivez : [[c'hoantaat]], [[falvezout]] (da ub, gant) ub, [[faotañ]] (da) ub, [[fellout]] (da) ub, [[goulenn]], [[hetiñ]], [[karout]], [[mankout]] (da) ub, [[mennout]] (ha mennout da), [[souliñ]]ub, [[youliñ]].
#* ''kaout '''[[c'hoant mont]]''''' : [[kaout c'hoant da vont]].
## [''kaout'' displeget a zo etrea-dreñv ''c'hoant'' hag e glokaenn] (araogenn ebet dirak an anv-verb a gloka ''c'hoant'' a zo degaset gant an araogenn ''da'')
#* kaout [[c'hoant-staotat]]
##* ''Nann, ma c'hoarig, '''c’hoant gwelet''' bro am eus'', {{mammenn|KAB1|247}}
# Dirak un anv-verb gant ur renadenn. Gwelet ivez : [[c'hoantaat]], [[falvezout]] (da, gant), [[faotañ]] (da), [[fellout]] (da), [[goulenn]], [[hetiñ]], [[karout]], [[mankout]] (da), [[mennout]] (ha mennout da), [[souliñ]], [[youliñ]].
##* ''Nann[...], marak c'hoarig, ''[[c'c’hoanthoant gweletkaout]]''' broun am[[hanter eusdousenn]] d'an [[nebeutañ]] en doa.'', {{mammenn|KAB1EK1|247188}}
##* '' ... ha '''c'hoantc’hoant trementostaat''' daouzh Vro-SaozBrest en doa ivez... '' {{mammenn|EK1|156188}}
##* '' ... ha '''c’hoantc'hoant tostaattremen''' ouzhda BrestVro-Saoz en doa ivez... '' {{mammenn|EK1|188156}}
## [''kaout'' a zo dirak ''c'hoant'' hag e glokaenn] (araogenn ''da'' dirak an anv-verb a gloka ''c'hoant'')
#* '''''C'hoant dimeziñ''' e verc'h en devoa {{mammenn|YBB|186}}
##* ''Kaer am boa [[kaout c'hoant da ober|kaout '''c’hoant d'ober''']] unur draskolaer bennakgant ma mab n’em eus ket gallet ober'', {{mammenn|TBP1|187}}
##* '''kaout c’hoant'''c’hoant da dennañ''' [[panez]] eus [[gouzoug]] ur c’hi'' : d’ober un dra dibosubl
#:* ''Kaer am boa kaout c’hoant '''d'ober''' ur skolaer gant ma mab n’em eus ket gallet ober'', {{mammenn|TBP1|187}}
##* ''Neuze, a-benn eur pennad, deut da veza skuiz er gear, me am beus bet '''c’hoant da anaout''' ar bed hag oun deut ama, arc’hant a-walc’h ganen evit beva eur pennad.'' {{mammenn|GGEO|6}}
#* '''kaout c’hoant'''da dennañ [[panez]] eus [[gouzoug]] ur c’hi'' : d’ober un dra dibosubl
##* ''Me am eus '''c'hoant da vale bro''' .'' {{mammenn|TBP2|130}}
#* ''Neuze, a-benn eur pennad, deut da veza skuiz er gear, me am beus bet '''c’hoant da anaout''' ar bed hag oun deut ama, arc’hant a-walc’h ganen evit beva eur pennad.'' {{mammenn|GGEO|6}}
##* ''MePa amen eusdevije c’hoant '''c'hoant da valevezañ brotennet''' .er-maez'', {{mammenn|TBP2KAB1|13017}}
##* ''PaMe enam devije c’hoanteus '''c'hoant da vezañ tennetdeskiñ''' er-maezalamaneg.'', {{mammenn|KAB1[[w:Loeiz ar C'hlerg|Loeiz ar C'hlerg]], ''Ma beaj Londrez'', Sant-Brieg, 1910|1766}}
##* ''Pa[...], enha devijen'em boa ket a '''c’hoantc'hoant da debriñ[[digalonekaat|zigalounekaat]].''''', {{mammenn|KAB1EK2|16487}}
##* ''Me... amdre eusm'he devoa bremaik muioc'h a '''c'hoant da deskiñzimeziñ''' alamaneg.''gant {{mammenn|[[w:Loeizyannig areget C'hlerg|Loeizda arvont Cd'hlerg]],an dour d''Maen beajem Londrezveuziñ'', Sant-Brieg, 1910{{mammenn|LAWI|6667}}
##* ''[...], ha n'emN’em boa ket a '''c'hoantc’hoant da [[digalonekaat|zigalounekaat]].ziruskañ''' e groc’hen'', {{mammenn|EK2TBP1|8773}}
##* ''... drea m'hemar devoao bremaikheus, muioc'h aotro, '''c'hoanthoand da zimeziñgleued''' gantar yannigbris eget... da(ha vontmar dhoc'anh doureus dc'enhoant, emaotrou, veuziñ'''da glevout''' ar briz)'', {{mammenn|LAWILouis Eunius|67613}}
##* ''N’emHag boaen ket a c’hoantdoa '''dac’hoant d’her ziruskañlakaat''' eda groc’henvezañ lazhet.'', {{mammenn|TBP1EK1|73197}}
##* ''Pêr en doa [[c'hoant]] ''c'hoant da [[furchañ]]''' betek ar foñs, abalamour da gaout ur gouign a bep seurt ; mez Kolaig a viras outañ, hag a lavaras dezhañ kemeret diwar-c'horre ma karje, rak ned ae ket, evit un [[dousenn]] hepken, da zirenkañ e banerad kouignoù eus an nec'h d'an traoñ.'' {{mammenn|TLK|13}}
#* ''... dre an c'hoant o deus '''da gariñ''' ha dre an c'hoant o des '''da gavet''' gloer.'' {{mammenn|ENVD 173}}
## [dispartiet eo ''c'hoant'' diouzh e glokaenn] (araogenn ''da'' dirak an anv-verb a gloka ''c'hoant'')
#* ''... a mar o heus, otro, hoand '''da gleued''' ar bris ... (ha mar hoc'h eus c'hoant, aotrou, '''da glevout''' ar briz)'', {{mammenn|Louis Eunius|613}}
##* [ar rener a zo etre ''c'hoant'' hag e glokaenn]
#* ''Hag en doa c’hoant '''d’her lakaat''' da vezañ lazhet.'' {{mammenn|EK1|197}}
##** ''Ret eo krediñ en doa bet '''c'hoant''' ar soudard '''da lammat''' dreist ar ganol ...'' {{mammenn|EK1|224}}
##* [''kaout'' displeget a zo etre ''c'hoant'' hag e glokaenn]
#* ''Pêr en doa [[c'hoant]] '''da [[furchañ]]''' betek ar foñs, abalamour da gaout ur gouign a bep seurt ; mez Kolaig a viras outañ, hag a lavaras dezhañ kemeret diwar-c'horre ma karje, rak ned ae ket, evit un [[dousenn]] hepken, da zirenkañ e banerad kouignoù eus an nec'h d'an traoñ.'' {{mammenn|TLK|13}}
##** '''''C'hoant''' am eus '''da deskiñ''' iwerzhoneg.'' {{mammenn|[[w:Loeiz ar C'hlerg|Loeiz ar C'hlerg]], ''Ma beaj Londrez'', Sant-Brieg, 1910|67}}
# [''kaout'' displeget a zo etre ''c'hoant'' hag e glokaenn] (an anv-verb a gloka ''c'hoant'' a zo degaset gant an araogenn ''da'')
##** ''C'hoant''C’hoant''' am eus '''da deskiñlabourat''' iwerzhonegun tamm douar ha da hadañ.'' {{mammenn|[[w:Loeiz ar C'hlerg|Loeiz ar C'hlerg]], ''Ma beaj Londrez'', Sant-Brieg, 1910EK1|6744}}
##** '''''C'hoant''' 'peus '''da lavaret''' - penôs, arôk lakat anezan war baper, eo red gouzout pesenrt ment en deus?'' An Hini goz o vont da denna he foltred, 4
#* ''C'hoant am befe a-wechoù '''da [[krediñ|grediñ]].''''' {{mammenn|?|?}}
##** ''C’hoant am eus '''da labouratC’hoant''' uno tammdeus douar'''d’en haem dadennañ''' hadañ[[a-gostez]].'' {{mammenn|EK1|44198}}
##** ''— [...] '''C'hoant 'peus'' ho poa '''da lavaretdennan''' -warnoc'h penôs,sellou arôkho lakatkonsorted anezanha warda baper,voutan eoanê redwar gouzoutar pesenrtjendarmed ment en deus?'' An Hini goz o vont da denna he foltred, 4{{mammenn|PIPI|168}}
##*: Evezh. : ar ger-mell strizh a vez lakaet dirak ''c'hoant'' mard eus un islavarenn-stag :
#* ''C’hoant o deus '''d’en em dennañ''' [[a-gostez]].'' {{mammenn|EK1|198}}
##*:* ''- [...] Cdre '''an c'hoant''' hoo poadeus '''da dennangariñ''' warnoc'h sellou ho konsorted ha dadre voutan'''an anêc'hoant''' waro ardes jendarmed'''da ?gavet''' gloer.'' {{mammenn|PIPI|168ENVD 173}}
##* [''c'hoant'' a zo resisaet gant un adverb : ''a-walc'h'', ''bras'', ''kaer'', …] (an anv-verb a gloka ''c'hoant'' a zo degaset gant an araogenn ''da'')
##** ''"Ma ! ma mab, pa'c'h eus '''[[c'hoant kaer]]''' da vont, me a laosko ac'hanout, [...]."'' {{mammenn|[[w:Marsel Klerg|Marsel Klerg]], ''[[w:Faltazi an amzerioù kent|Faltazi an amzerioù kent]]'', Mouladurioù Hor Yezh, 1999|22}}
#* [[kaout c'hoant a-walc'h]] da ober udb
##* kaout, bezañ* [[kaout c'hoant brasa-walc'h]] da ober udb
##** kaout, bezañ [[c'hoant kaerbras]]
##* [meur a elfenn a zo etre ''c'hoant'' hag e glokaenn]
# Dirak un [[islavarenn-diskuliañ]] (verb an islavarenn, degaset gant ar rannig-verb ''e'', en [[doare-divizout]])
##** '''''C'hoant''' am befe a-wechoù '''da [[krediñ|grediñ]].''''' {{mammenn|?|?}}
# Bezañ gant ar soñj e vefe mat (e vefe graet udb gant ub) [''c'hoant'' a zo dirak un [[islavarenn-diskuliañ]] ha verb an islavarenn, degaset gant ar rannig-verb ''e'', a zo en [[doare-divizout]]]. Gwelet ivez : [[c'hoantaat]] (ma), [[falvezout]] da ub (e), na [[faotañ]] da ub (e) [er stumm nac'h], [[fellout]] da ub (ma), [[hetiñ]] (e), [[karout]] (e), [[mankout]] da ub (e), [[mennout]] (ma)
#* ''C'hoant am eus '''e rafec'h''' koumanant ouzhin.'' {{mammenn|KBSA|184}}
#* ''C’hoant hoc’h eus ’ta '''e vefen-me laket''' da vestr warnoc’h'', {{mammenn|EK1|147}}
#*''... red eo d'in gortoz va merc'h-vihan am eus c'hoant '''e vefe tennet''' he foltred ive''. {{mammenn|An Hini goz o vont da denna he foltred|6}}
 
====Evezhiadenn====
Ar reolenn da-heul a zo bet roet gant Frañsez Kervella.
 
:Ne vez ket lakaet araogenn ebet pa zeu an anv-verb rag-eeun war-lerc'h […] « c'hoant » […], da lavaret eo :
:– en anv-verb : ''kaout [[c'hoant mont]]'' […] ;
:– pa vez lakaet renadenn eeun ar verb ''kaout'' da gentañ
#* ''':''C'hoant dimeziñ''' e verc'h en devoa {{mammenn|YBB|186}}''
:{{mammenn|YBB|186}} {{mammenn|YBB|186}}
 
Hogen, ar menegoù dastumet a ya a-enep ar reolenn-se pa vez ''kaout'' a-raok ''c'hoant''.
:* ''Pa '''en devije c’hoant da''' debriñ, {{mammenn|KAB1|164}}
:* ''— [...]. Ne lavarign ket d'eoc'houi zoken ar pez '''am beuz c'hoant da''' ober. [...].'' {{mammenn|EK2|86}}
:* ''Petra livirit ? N'[[gouzon|ouzon]] ket petra '''hoc'h eus c'hoant da''' ober.'' {{mammenn|ETAP|48}}
:* ''Ne [[gouzoc'h|ouzoc'h]] ket petra '''am boa c'hoant da''' ober en eur [[mont|vont]] ken tost-ze d'ar sitoyaned ?'' {{mammenn|EK2|88}}
:* ''Ho [[kontañ|c'hounta]] '''em boa c'hoant da''' ober evit gouzout ped oant.'' {{mammenn|EK2|88}}
 
====[[krennlavarioù|Krennlavarioù]]====