kolo

Brezhoneg

Etimologiezh

Kavet e krennvrezhoneg coloff (1249)^[1].

Da geñveriañ gant cuelmo « plouz, kolo » e leoneg spagnol ha colmena « koloenn (d.l.e. ruskad) » e spagnoleg.

Deuet eus un anv-kadarn keltiek *kolmos, a rafe dont d'e dro ur wrizienn indezeuropek *ḱólh₂-mo, da dostaat ouzh culmus « soul » e latin, halm « kalavr » e nederlandeg, sal̃ms « kolo » e lituaneg, słoma « kolo » e poloneg ha kulmäṃts- « korz, broen » e tokhareg A^[2].

Anv-kadarn

kolo /koːlo/ gourel strollder, unanderenn koloenn /ko.ˈloː.ɛn/

1. Plouz.
   • — Du-man euz eur c’hi hanvet Korsako hag a oar ober brao kenan he vele e mesk ar c’holo ; ... — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 60.)
   • N’am euz da rei d’ehoc’h da gousket nemet golc’hejou, kolo ennho, na da zibri nemet eun tamm bara hag amann, hag eur guchenn batatez poazet enn dour. EK
   • Er c’hraou e rankot mont da loja, kolo fresk avad a vezo dindannoc’h. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 59.)
   • Kempennet ez eus evito, e Landerne, ur c'hraouiad kolo ha boued eus an dibab. — (Brogarour, Onenn, 1936, p. 52.)
   • Ur pallenn kolo blañsonet a servije dezhañ da wele e-pad an nebeud amzer a roe d’ar c’housked. — (Gabriel Morvan, Buez ar Zent, Brest, 1894, p. 460.)
2. ur bec'h kolo:
   • Var dro unnek heur e oue guelet o vont varzu leandi Sant-Aubin, Job Karo, eur beac’h kolo ganthan ouc’h he gein,... — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 45.)
3. ur vriad kolo:
   • Ur skudellad soubenn domm d'e goan hag ur vriad kolo da ober e wele e kraou ar c'hezeg. — (Tad Medar, An Tri Aotrou, 1981, p. 36.)

Gerioù kevrennek

• kolo-to
• kolo-teiñ
• kuchenn golo
• bec'holo
• gwiskad-kolo
• ti-kolo

Deveradoù

• Gwenc'holo
• Gwengolo
• koloa

• koloañ
• koloeg
• koloek

• koloenn
  • koloennad
    • koloenner
• koloet-kaer

Krennlavaroù

• Gant kolo hag amzer
  E teu da eogiñ ar mesper

Daveoù

Roll an daveoù :

• ^[1] : Albert Deshayes, Dictionnaire étymologique du breton, Douarnenez, Le Chasse-Marée, 2003, p. 407.
• ^[2] : Michiel de Vaan, Etymological Dictionary of Latin and the Other Italic Languages, Leyden, Brill, 2010, p. 150.

Esperanteg

Etimologiezh

Ger savet diwar ar finneg kaula, an italianeg collo, al latin collum, ar spagnoleg cuello, hag al lostger -o a dalvez da sevel an anvioù-kadarn.

Anv-kadarn

Troad	unander	liester
nominativ	kolo	koloj
akuzativ	kolon	kolojn

kolo /ˈkɔ.lɔ/

1. Gouzoug.

Deveradoù

• ĉirkaŭkolo
• kolumo

• markolo
• montkolo

• terkolo