Brezhoneg

  Etimologiezh

Meneget er C'hatolikon (crochenn).
Da geñveriañ gant ar gerioù croen e kembraeg, kroghen e kerneveureg, craiceann en iwerzhoneg ha crocina e galianeg.

  Anv-kadarn

kroc'hen /ˈkrɔːɣɛn/ gourel (liester krec'hin, krec'hen)

  1. Goloenn diavaez en-dro da gorf ul loen pe un den.
  2. Kroc'hen ul loen diskroc'henet emeur o kivijañ d'ober lêr, ha dilhad a-wechoù.
  3. Korf un den, e-barzh ur bern troioù-lavar.
    • Da groc'hen a baeo !
    • ... prestik e vo gwelet [Satanaz] em istor, kroc'hen, eskern, hag all...' — (Jakez Riou, An Ti Satanazet, Skridoù Breizh, 1944, p. 48.)
    • Bezañ bec'h war e groc'hen : kaout bec'h.
    • […] pe anez e vije bet bec’h war groc’hen unan bennak. — (G. MILIN, Gwechall-goz e oa..., Kemper, 1924, p. 27.)
    • bezañ un dra bennak e-leizh e groc'hen: e-leizh e gorf.
    • Sellout a raent war o lerc'h, bep ar mare, evel ma vije bet c'hoazh e-leizh o c'hroc'hen a spont. — (Jakez Riou, An Ti Satanazet, Skridoù Breizh, 1944, p. 22.)
    • Kouezhañ a-c'hwen e groc'hen, war stern e groc'hen:
    • Rinklet en deus war ar c'hinvi lampr ha darbet eo bet dezhañ kouezhañ war stern e groc'hen. — (Goulc'han Kervella, Brezel ar Rigadell, Al Liamm, 1994, p. 12.)
    • mervel en e groc'hen : chom heñvel betek ar marv, hep kemmañ
    • En e groc'hen al louarn a varvo Nemet e gignat a read ( a rafed?) ez bev. — (A.-E. Troude, Nouveau Dictionnaire pratique Breton-Français du dialecte de Léon, p. 808.)
    • toullañ kroc'hen un den: lazhañanezhañ gant un tenn, pe un arm-tan benak
  4. Kroc'hen ar gwez, ar frouezh, al legumaj → Termenadur da glokaat (Ouzhpennañ)
  5. An diwar-c'horre eus traoù zo.
  6. gast
    • kroc'hen zo ac'hanoc'h!

Troioù-lavar

Implijet e vez ar ger evel kunujenn ha sakreadenn evel amañ:

  • Kroc'hen ac'hanout ! , da lavarout eo gast ;
  • Kroc'hen kurunoù !
  • Pennad kroc'hen !
  • Daonet 'vo kroc'hen ma ene ! (pe kroc'hen ma eskern !, pe kroc'hen ma c'hazh ! pe kroc'hen kurunoù ma ene ! pe kroc'hen mil ma ereoù !)
  • Al louarn a varvo en e groc'hen hag ar bleiz en e goad
  • Dalc'h ha me a gigno An hanter eus ar c'hroc'hen az po
  • Kig ha kroc'hen
    A vez skrapet gant paotred al lezenn.
    — (Jarl Priel, Amañ hag Ahont, Al Liamm, 1957, p. 252.)
  • Kroc'hen am eus ha loen nend on ket, Del am eus ha gwezenn nend on ket, Etrezomp e brezhoneg, 1/109

Deveradoù

Gerioù kevrennek

Troidigezhioù

  Gwelet ivez