bennak

Brezhoneg

Etimologiezh

Diwar an henvrezhoneg pennac, skrivet evelhen c'hoazh e 1499, eus "pe", ha "nac".

Kavout a reer an hevelep talvoudegezh gant "pynak" e kerneveureg ha "bynnag" e kembraeg (hengembraeg "pinnac", krenngembraeg

"pynnac").

Adverb

bennak /be.ˈnɑːk/

1. Un dra bennak
   • Lakomp c'hoaz ho peus droug en ho piz bihan gant eun drean, pe eur gorig bennak. — (Ivon Krog, Eur Zac'had Marvailhou, Buhez Breiz, Kemper, 1924, p. 122.)
   • ober un dra bennak
   • [...] ; rak an neb en deus c'hoant da lazhañ e gi a gav atav ur c'hleñved bennak dezhañ : [...]. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 12.)
   • « Dalit : ne c’hellan rei nemet an dra-mañ d’eoc’h, met pedi a rin Doue ma plijo gantañ skuilha eur beradig gliz bennak war ho kalon. » — (Yann ar Floc'h, Koñchennou eus Bro ar Stêr Aon, Levrdi Le Dault, Kemper, 1950, p. 35.)
2. unan bennak : ur plac'h bennak, ur paotr bennak.
   • Yannig, debret hoc’h eus a-raok dont d’ar feunteun, ha marteze poket ivez da ur plac’h bennak! — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 159.)
   • Job hen dizalias ; aon en doa na vije ar manac'h diskuliet gant un trubard bennak, rak neuze ar soudarded a vije deuet buan war o c'hiz hag her c'haset ganto evit her lakaat d'ar marv. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 44.)
3. un tu bennak (hag alies: tu bennak)
4. Debriñ un tamm bennak:
   • « Ret eo dit debriñ un tamm bennak a-raok mont, » eme e vamm. — (Troude ha Milin, Labous ar Wirionez ha Marvailhoù all, Skridoù Breizh, 1950, p. 38.)
5. Goulenn, kaout, klask, un dra bennak:
   • Pa’m bez ur gwenneg bennak e talc’han tost dezho. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 192.)
   • ...hi a yae ganeomp ivez hag en deveze ul laeradenn bennak eus al lec’h ma tremenemp. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 299.)
   • E porz ar chapel edo, hag heñ goulenn eun tamm gwasked bennak. — (Yann ar Floc'h, Koñchennou eus Bro ar Stêr Aon, Levrdi Le Dault, Kemper, 1950, p. 21.)
6. Kaout un dra bennak da ober:
   • P’en deveze ur gourdrouz bennak da ober da unan eus e veleien. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 16.)
7. war-lerc'h un anv-gwan :
   • un ali mat bennak, — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 140.)
   • un den fall bennak
   • P’am bezo eun deiz vak bennak ez in. » — (Yann ar Floc'h, Koñchennou eus Bro ar Stêr Aon, Levrdi Le Dault, Kemper, 1950, p. 12.)
8. Gant un niver: un dek bennak, un ugent bennak, ur c'hant bennak:
   • Estlammet-mik eo pa wel tud, eun ugent bennak anezo, war bennou o daoulin e-kreiz ar chapel. — (Yann ar Floc'h, Koñchennou eus Bro ar Stêr Aon, Levrdi Le Dault, Kemper, 1950, p. 20.)

Deveradoù

• bennaket

Troioù-lavar

• ober un dra bennak
• pegen ... bennak
• pegement bennak

• pegoulz bennak
• pelec'h bennak
• penaos bennak

• petra bennak
• piv bennak
  • nep piv bennak
• ur wech bennak
• un dro bennak

Troidigezhioù

(1)

• galleg : quelconque ^(fr)

(2)

• galleg : quelques ^(fr)