banne

Brezhoneg

Etimologiezh

Kar d'ar gerioù banna e kerneveureg, banne an heniwerzhoneg, « takenn », boinne e krenniwezhoneg, bainne en iwerzhoneg hag e skoseg « laezh », hag a zeufe holl eus ur ger keltiek *ba-nyā pe *bannyā (evit *bat-nyā) « liñvenn », gwrizienn BHA pe BHAT, a gaver er gerioù to bathe e saozneg ha bad-en en alamaneg, « kouronkañ », h.a.^[1]

Ur banne laezh.

Anv-kadarn

banne /ˈbãnː.e/ gourel (liester banneoù, furm vihanaat bannig)

1. Takenn : banne dour, banne glav.
2. Kementad bihan a evaj : banne chistr, banne dour, banne digor-kalon, banne gwin, banne kimiadiñ, banne laezh :
   • — Pe seurt bro an diaoul eo houman, emez-ho, ne gaver enn-hi nag eur banne guin fall zoken, nag eun diner toull? — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 55.)
   • Ur banne ne ray ket a zroug, rak pell 'zo e valean, hag ouzhpenn, ur blijadur eo trinkañ gant ur c'hamalad kozh eveldout. — (Klaoda ar Prad, An teir c'had ; Ar mevel laer, Ti-moulerezh Sant-Gwilherm, Sant-Brieg, 1908, p. 7.)
   • Gwelet a-walc’h a raen e oa e sorc’henn da evañ ur banne kafe. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 483.)
3. banne soubenn
4. banne avel
5. banne aer, banne aezhenn, banne aezhenn-vor
6. banne mor
7. banne tan
8. lakaat, servij ur banne:
   • — Lakait din ur banne all, emezañ, ur banne brasoc'h... — (Jakez Riou, Geotenn ar Werc'hez ha danevelloù all, Al Liamm, 1957, p. 86.)
9. banne kafe:

   • Netra ne blij din-me 'vel ur banne kafe. Kanaouenn.

10. tamm, pennad : (kousket).
    • Un banne chigodenn am eus bet c'hoazh war ar marc'had. — (Klaoda ar Prad, An teir c'had ; Ar mevel laer, Ti-moulerezh Sant-Gwilherm, Sant-Brieg, 1908, p. 9.)
11. ur banne moged
12. ur banne butun
13. ur banne sklêrijenn

Troioù-lavar

• kaout ur banne
• gwelout ur banne
• evañ ur banne : lipat, touzañ ur banne
• kousket banne : kousket takenn
• mont ur banne gant unan bennak
• uzañ e vanne

Troidigezhioù

Takenn (1)

• galleg : goutte ^(fr)

Kementad bihan a evaj (2)

• galleg : coup ^(fr) , consommation ^(fr)

Gerioù heñvelster

• bannac'h (ha bannac'hig)
• banneig
• berad (ha beradig)
• beradenn (ha beradennig)
• lomm (ha lommig)
• lommad
• takenn (ha takennig)

Furm verb

Kemmadur	Furm
hep	banne
dre vlotaat	vanne
dre c'hwezhañ	digemm
dre galetaat	panne
amreizh	vanne

banne /ˈbã.nːe/

1. Furm ar verb bannañ e trede gour unan an amdremened, en doare-disklêriañ.

Daveoù

Roll an daveoù :

• ^[1] : Lexique Étymologique des termes les plus usuels du Breton Moderne, p. 26.