plac'h

Ar plac'h e gwenn, Whistler (1862)

Brezhoneg

Etimologiezh

Amprestet digant al latin-pobl *placca, a zeufe dre veztroc'h eus ar ger latin klasel pallaca « adwreg, serc'h »^[1], amprestet d'e dro digant ar ger henc'hresianek pallachē (παλλαχή) « matezh, servijerez ».

Anv-kadarn

plac'h /ˈplɑːx/ benel (furm vihanaat plac'hig, liester plac'hed, plac'hezed, plac'hedoù)

1. Den yaouank gwregel e reizh, adal e c'hanedigezh betek e eured; paotrez.
   • Bet e oant en kalz a lec’hioù santel, o pediñ Doue hag e vamm da reiñ dezhe ur bugel, paotr pe blac’h, ha ne ouient ket petra da ober. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 275.)
   • Ur verc'h en doa, oadet a driwec'h vloaz, hag a oa ur plac'h kaer ha koant. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 25.)
   • Soaz a oa ur plac'h vrav. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 60.)
   • Un tamm plac'h dibenn eo. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 103.)
   • Ar plac'h vat, nec'het bras, a savas he daoulagadig glas war-zu Yann. — (Klaoda ar Prad, Marvailhou ar Vretoned e-tal an tan, Sant-Brieg, 1907, p. 40.)
   • - E piv edos o soñjal ? a c'houlennas ar plac'h yaouank. — (Jakez Riou, Geotenn ar Werc'hez ha danevelloù all, Al Liamm, 1957, p. 32.)
2. Matezh, plac'h yaouank lakaet da labourat e ti tud all.
   • Plac'h ar moc'h : mesaerez moc'h. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 32.)
   • Ar plac'h vraz e deuz er bloaz pemzek skoet ha tri lur gloan, daou grez lien ha daou re votou koat. ... Ar plac'h a rank ober pep tra en ti ... — (w:Nouvelles Conversations en breton et en français, 1857, p. 84.)
   • Plac'h an ostaleri.  : ar servijerez
3. Den bras, gwregel e reizh.
   • plac'h an aod, ar plac'h-aod : an hini a vez o vrennika pe o kranketa war an aod;
   • plac'h an arc'hant : an hini a zastum pe a ra war-dro an arc'hant, ... pe a gar an arc'hant;
   • plac'h ar c'hloc'h, ar c'hleier : an hini a son ar c'hloc'h pe ar c'hleier;
   • plac'h an dour : an hini a ya da gerc'hat dour evit an holl
   • plac'h al laezh : an hini a ra war-dro al laezh, goro ar saout; pe a gar al laezh;
   • plac'h ar saout : an hini a ziwall ar saout, ar plac'h-saout;
   • plac'h an tas : an hini a ra ar gest (gant un tas) en oferenn;
   • plac'h ar gêr : an hini a chom er gêr, da ziwall an ti
   • plac'h ar gest : an hini a ra ar gest en oferenn;
   • plac'h he c'hof : a gar he c'hof, a gar debriñ traoù mat
4. Gant anvioù-kadarn:
   • ur berlezenn a blac'h
   • ur gorfenn a blac'h : unan fentus
   • ur vent vrav a blac’h, BILZ 250
   • ur penn skañv a blac’h, EZM 143
   • un darinenn a blac’h, TBP 2/511
   • un neuz vat a blac’h
5. Gant anvioù-gwan dirak
   • ur gaer, ur vrav a blac'h,

Deveradoù

• krennblac'h
• plac'hez
• plac'heta
• plac'hetaer

Gerioù kevrennek

• plac'h-a-gambr
• plac'h-enor
• plac'h-eured
• plac'h fall
• plac'h-moc'h
• plac'h-nevez
• plac'h-saout
• plac'h-park
• plac'h-ti
• plac'h-tiegezh
• plac'h-yaouank
• plac'h-yaouank kozh

Gerioù enepster

• paotr

Troioù-lavar

• paotr ha plac'h

Troidigezhioù

Den yaouank gwregel e reizh

• afrikaans : meisie ^(af)
• alamaneg : Mädchen ^(de)
• arabeg : إبنة ^(ar) (ʾibnah)
• armenieg : աղջիկ ^(hy) (aġǰik)
• bambara : deni ^(*) , npogotigi ^(*) , sunguni ^(*) , sungurun ^(*)
• bulgareg : момиче ^(bg) (momiče)
• dogoneg : iya ^(*)
• esperanteg : knabino ^(eo)
• euskareg : neska ^(eu) , alaba ^(eu)
• faeroeg : genta ^(fo)
• finneg : tyttö ^(fi)
• galleg : fille ^(fr)
• gresianeg : κορίτσι ^(el) (korítsi)
• gujarati : છોકરી ^(gu)
• hebraeg : ׳לרה ^(he) (ylirah) Patrom:f
• hindeg : लड़की ^(hi) (laṛakī)
• hungareg : lány ^(hu)
• ido : yunino ^(io)
• islandeg : stelpa ^(is)
• italianeg : ragazza ^(it)
• iwerzhoneg : cailín ^(ga)
• japaneg : 乙女 ^(ja) (otome)
• jorjianeg : ასული ^(ka) (asuli)
• kembraeg : geneth ^(cy) , merch ^(cy) , hogan ^(cy)
• kinyarwanda : kobwa ^(rw) (umukobwa)
• koreaneg : 여자 ^(ko) (yeoja)
• kurdeg : keç ^(ku) , qîz ^(ku)
• latveg : meita ^(lv)
• luksembourgeg : Meedchen ^(lb)
• nederlandeg : meisje ^(nl)
• norvegeg : jente ^(no)  ; pike ^(no)
• okitaneg : dròlla ^(oc)
• perseg : دختر ^(fa) (dokhtar)
• poloneg : dziewczyna ^(pl)
• portugaleg : menina ^(pt)
• pundjabi : ਕੁੜੀ ^(pa) (kuṛī)
• roumaneg : fată ^(ro)
• rusianeg : девочка ^(ru) (devotchka)
• sañskriteg : बाला ^(sa) (bālā)
• saozneg : girl ^(en)
• sinaeg : 女孩 ^(zh) (nǚhái)
• skoseg : caileag ^(gd)
• slovakeg : dievča ^(sk)
• spagnoleg : chica ^(es)  ; muchacha ^(es)  ; niña ^(es)
• svedeg : flicka ^(sv)
• swahili : msichana ^(sw)
• tchekeg : děvče ^(cs)  ; holka ^(cs)  ; dívka ^(cs)
• turkeg : kız ^(tr)
• ukraineg : дівчинка ^(uk) (divtchynka)

Matezh

• galleg : servante ^(fr)
• iwerzhoneg : cailín ^(ga)
• saozneg : maid ^(en)

Den gwregel e reizh

• galleg : femme ^(fr)

Daveoù

Roll an daveoù :

• ^[1] : Albert Deshayes, Dictionnaire étymologique du breton, Douarnenez, Le Chasse-Marée, 2003, p. 582.

Anv-gwan

1. Ur plac'h a verc'h: ur gaer a verc'h.
2. Ar plac'hañ merc'h : ar c'hoantañ merc'h.