yen
Brezhoneg
- (Anv-gwan) : (1499)[1] Eus ar c'hrennvrezhoneg, yen[2].
- Da geñveriañ gant an anvioù-gwan kerneveurek yeyn ha kembraek ien, kar d'an anvioù-kadarn kerneveurek yey « skorn », kembraek iâ ha iâen, heniwerzhonek aig, iwerzhonek oighear ha skosek (d)eigh.
- Deuet eus ur ger keltiek *jegnos « yen », deveret eus un anv-kadarn *jegi- « skorn »,[3] eus ur wrizienn indezeuropek *ieǵ-, na gaver c'hoazh nemet e germaneg, er gerioù norsek jaki « skornenn, morskorneg » ha jökull « dant-Genver ; skorneg », hag er ger lituanek yžià « morskorneg ».[4][5]
Anv-gwan
Derez | Furm |
Derez-plaen | yen |
Derez-uheloc'h | yenoc'h |
Derez-uhelañ | yenañ |
Derez-estlammiñ | yenat |
- Kalzik izeloc'h e zerez-gwrez evit hini ar c'horf ; na santer ket gwrez ennañ
- — « Asa, va zud, » eme an ozhac'h, « yen eo an amzer hiziv ha n' eo ket ebat bezañ er-maez. [...]. » — (Troude ha Milin, Labous ar Wirionez ha Marvailhoù all, Skridoù Breizh, 1950, p. 7.)
Stummoù rannyezhel
- yein (Bro-Gwened)
Gerioù enepster
Deveradoù
Gerioù kevrennek
Gant un doareer :
Gerioù kevrennek all :
Troioù-lavar
- yen da gac'hat tachoù
- Pegeid a zo etre an tommder hag ar yenïon (yenijen) ? – Hed ur c'hi : ur c'hi a vez tomm e revr ha yen e fri. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 334.)
- Moged tomm a zo gwelloh evid avel yen. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 357.)
- Moged tomm a zo gwelloc'h evid avel yen. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 307.)
- Un daouarn tomm hag ur galon yen
A ra goap a veur a zen. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 318.)
Adverb
Derez | Furm |
Derez-plaen | yen |
Derez-uheloc'h | yenoc'h |
Derez-uhelañ | yenañ |
Derez-estlammiñ | yenat |
yen /ˈjẽːn/
- C'hweziñ yen
- C'hweziñ a ra yen, e zaoulagad zo dispourbellet ... — (Yann ar Floc'h, Koñchennou eus Bro ar Stêr Aon, Levrdi Le Dault, Kemper, 1950, p. 23.)
Troidigezhioù
- afrikaans : koud (af)
- alamaneg : kalt (de)
- albaneg : ftohtë (sq)
- bavarianeg : koid (bar)
- daneg : kold (da)
- esperanteg : malvarma (eo)
- finneg : kylmä (fi)
- galleg : froid (fr)
- gresianeg : κρύος (el) (krýos)
- guarani : ro'y (gn)
- hebraeg : קר (he) ] (qar)
- hindeg : ठंडा (hi) ] (ṭhandā)
- hungareg : hideg (hu)
- indonezeg : dingin (id)
- interlingua : frigide (ia)
- italianeg : freddo (it) , gelato (it) , gelido (it)
- iwerzhoneg : fuar (ga)
- japaneg : 冷たい (ja) (つめたい, tsumetai)
- katalaneg : fred (ca)
- kembraeg : oer (cy)
- kerneveureg : yeyn (kw)
- koreaneg : 차다 (ko) (chada)
- kurdeg : سارد (ku)
- latin : algidus (la) , frigidus (la)
- marathi : थंड (mr) (thanda)
- nederlandeg : koud (nl) , koude (nl) , fris (nl) , frisse (nl) , koel (nl) , koele (nl)
- norvegeg : kald (no)
- Pitjantjatjara : wari
- perseg : سرد (fa) (sard)
- poloneg : zimny (pl)
- portugaleg : frio (pt)
- roumaneg : frig (ro) , rece (ro)
- rusianeg : холодный (ru) (xolódnyj)
- saozneg : cold (en)
- skoseg : fuar (gd)
- skoteg : cauld (sco)
- serb-kroateg :
- sinaeg : 冷的 (zh)
- sloveneg : mrzel (sl)
- spagnoleg : frío (es)
- svedeg : kall (sv)
- tagalog : lamig (tl)
- telougou : శీతల (te) , చల్లని (te)
- tupinambá : ro'y
Anv-kadarn
yen /ˈjɛnː/ gourel (liester : yenoù)
Roll an daveoù :
- ↑ Geriadur istorel ar brezhoneg
- ↑ Ar c'hCatholicon
- ↑ Ranko Matasović, Etymological Dictionary of Proto-Celtic, Leyden, Brill, 2009, p. 435.
- ↑ Lexique Étymologique des termes les plus usuels du Breton Moderne
- ↑ Guus Kroonen, Etymological Dictionary of Proto-Germanic, Leyden, Brill, 2013, p. 273.