tevel

Brezhoneg

Etimologiezh

Savet diwar an anv-kadarn tav hag an dibenn-ger -el.

Meneget er C'hatolikon (teuell).

Da geñveriañ gant ar verboù tewi en kembraeg, tewel en kerneveureg.

Verb

tevel /ˈteː.vɛl/ verb gwan (displegadur)

1. Na lavarout ger, chom dilavar.
   • — Tav, tav ! Ma merc'h, eme ar wrac'h, [...]. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 25.)
   • Na davo tam 'bed 'pad ann de
     Da drouc-comz deuz eur re pe re ; — (Fañch an Uhel, Soniou Breiz-Izel 2, Pariz, 1891, 1971, p. 236.)
   • Honnez ne oar na kaozeal na tevel. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 237.). (Ne ra nemet komz a-hed hag a-dreuz.)
   • Leoni a davas. Hogen ar glav ne davas ket. — (Roparz Hemon, Viktor ha Petronilh, Al Liamm, niv. 387, Gouere - Eost 2011, p. 64.)
2. Paouez, pa gomzer eus ar glav, an avel...
   • Tavet eo ar glav, an avel, d’ar glav, d’an avel.
   • Hemañ (ar glav) ne davo ket feteiz. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 520.)
   • Tavet e oa ar glav : e brum e oa aet. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 520.)
   • Ma deufe an avel er mor e tavfe ar glao. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 520.)
3. Paouez da ober trouz mekanik...
   • Pa voe tavet an dornerezed, Yun a zistroas d'an ti. — (Jakez Riou, Geotenn ar Werc'hez ha danevelloù all, Al Liamm, 1957, p. 33.)
4. tevel un dra: paouez gant un dra

   tevel e c'henoù, e veg, e vouezh, e zaeroù

   • « Tav da c’henou ! » emezi. — (Yann ar Floc'h, Koñchennou eus Bro ar Stêr Aon, Levrdi Le Dault, Kemper, 1950, p. 208.)
5. tevel da ober un dra: paouez da ober un dra
6. tevel war un dra, war un den: chom hep komz eus un dra
   • Gwelloc'h e vez gantañ tevel war se. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 520.)
   • ... n'eo ket kap da devel war he gwaz. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 520.)

Doareoù-skrivañ all

En doare-skrivañ etrerannyezhel e vez skrivet tewel.

Stumm all

• taviñ

Deveradoù

• ardevel
• tavadenn

• tavedegezh
• tavedek

Krennlavaroù

• ''Seul greñvoc'h e vez ar glav
  Seul gentoc'h a se e tav. — (?, p. ?.)
• Kement-se a zo evid lakaad ar sod da gomz hag ar fur da devel. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 323.)
• Ar ran a gan a-raog miz ebrel
  a zo gwell dezi tevel
  pe e vo troc'het he begel. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 323.)

Troidigezhioù

• galleg : se taire ^(fr)  ; cesser ^(fr) (la pluie, le vent...)
• kembraeg : tewi ^(cy)

• kerneveureg : tewel ^(kw)
• saozneg : to be silent ^(en) , keep quiet ^(en) , shut up ^(en) ,