tapout

Brezhoneg

Etimologiezh

Diwar tap hag -out.

Verb

tapout /ˈtapːut/ verb kreñv eeun (displegadur); adstumm: tapañ; tapet.

1. Tapout traoù:
   • Tapout a ra Yann eun horz da bilat lann, ha darc’hao ! war gein an diaoul. — (Yann ar Floc'h, Koñchennou eus Bro ar Stêr Aon, Levrdi Le Dault, Kemper, 1950, p. 119.)
   • Ha me o tapout ma botoù em dorn ha da garzhañ fonnusañ ma c’hallen. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 163.)
   • Tap kafe da-unan peogwir n'am eus ket ar skiant da reiñ dit. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 472.)
   • Tapout a ra neuze eur skod-tan hag e plant anezañ, en e lagad d’an diaoul. — (Yann ar Floc'h, Koñchennou eus Bro ar Stêr Aon, Levrdi Le Dault, Kemper, 1950, p. 138.)
2. Tapout tud, bugale: kemer anezhe.
   • Tap ar paotr bihan war da varlenn. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 32.)
   • Neuze Herve a dapas eur skaon, Matilin a grapas warni, hag a zistagas ar penn-baz. — (Erwan ar Moal, Pipi Gonto, Kemper, 1925, p. 105.)
3. Tapout un dra en ul lec'h: kemer, lakaat
   • Ar vamm a dap penn he mab war he daoulin hag em laka da glask laou dezhañ. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/5, Al Liamm, 1994, p. 121.)
4. Tapout un den : kregiñ ennañ
   • Hag eñ o tapout ar verc’h hag o pokat dezhi ivez — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/2, Al Liamm, 1985, p. 22.)
5. Tapout un den evel prizoniad (gant ar polis pe ar justis peurvuiañ)
   • Tapet e voe koulskoude, ha kaset d'ar prizon, da Bontrev, hag e voe barnet da vezañ krouget ha devet, ha gwentet e ludu gant an avel. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 216.)
   • - Arsa, kont d'in 'ta reiz, mar gouiez, perak eo bet tapet ar c'hloareg-ze ? — (Erwan ar Moal, Pipi Gonto, Kemper, 1925, p. 166.)
   • Ar gevnidenn a dapas ar roñfl en he gwiad dir. — (Yann ar Floc'h, Koñchennou eus Bro ar Stêr Aon, Levrdi Le Dault, Kemper, 1950, p. 37.)
6. Tapout krog en un dra, en un den : kregiñ en un den
7. tapout un den oc'h ober un dra bennak
8. Tapout loened, pesked (chaseal, pesketa).
   • O vont e tapas ur glujar, hag he degasas gantañ. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 31.)
   • Krog e oar da dapout toulladoù brizhilli. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Première Partie, 1966, p. 84.)
   • Un dra bennak ho peus tapet? -Ya-vat, ur pezh silienn am eus tapet. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 510.)
   • Dont a ray an traoù da vat ganez mar gouzout tapout laboused — (Yann ar Floc'h, Koñchennou eus Bro ar Stêr Aon, Levrdi Le Dault, Kemper, 1950, p. 199.)
   • Dont a ra a-benn da dapout an evnig. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 137.)
   • Deh am-oa tapet eur zillïenn keit-mañ. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Première Partie, 1966, p. 28.)
   • tapout div c'had gant un tenn : lazhañ div voualc'h gant ur maen.
9. Tapout un dra eus ul lec'h bennak:
   • Tennañ a reas e yalc'h eus e c'hodell gleiz hag ur pezh pevar real a dapas anezhi. — (Jakez Konan, Lannevern e kañv ha danevelloù all, Al Liamm, 1980, p. 19.)
10. Tapout un dra da unan bennak : kemer un dra d'en reiñ da unan bennak:

    Tap din ul lien. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 317.)

11. Tapout un dra gant unan bennak : kemer un dra (bazh, fuzuilh) da skeiñ gant unan bennak:
12. Tapout un dra da ober udb:
    • Tap ur bod balan da reiñ da hennezh. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 54.)
    • Tap din ar gaoter vihan da boazhat patatez; — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 233.)
13. Tapout un den war an tomm
14. Tapout ur c'hleñved bennak (ar sifern, hag all)
    • Pipi en deus tapet ur gwall gleñved. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 510.)
    • Me a dap ar zifern dioustu evel ma'h an el-leh ma vez tomm. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 510.)
    • Abaoe ma'm eus tapet an arwez-dour. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 510.)
    • Na chomit ket aze, peotramant e tapot ar sifern. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 158, 166.)
15. Tapout riv
16. Tapout e varv, e skas : tapout riv.
17. Tapout un taol, un tenn : bezañ tizhet gant un taol, un tenn.
    • An hini a gignfe kroc’hen an aotrou a dapfe kerkent pemp tenn pistolenn en e empenn — (Ivon Krog, Eur Zac'had Marvailhou, Buhez Breiz, Kemper, 1924, p. 34.)
    • Kerlaban. — Boulc'hurun, ar c'henta a welin o c'hoarzin a dapo eun taol dourn diwar e fri ! — (Yann-Vari Perrot, An Aotrou Kerlaban Pez farsus e 3 Arvest, Brest, 1922, p. 7.)
18. Tapout an heol: tapout un taol heol.
    • Me am eus tapet an heol div wech. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 510.)
19. Tapout ul lamm: kaout ul lamm.
    • Rak keit ma oa-hi o tañsal he deus tapet ul lamm. Kanaouenn "Ar c'hozh paotr yaouank kozh".
20. Tapout kroz, trouz, e begement: klevout kroz, trouz, klevout e begement.
21. Tapout ur prosez: kaout ur prosez
    • [...] ma voe darbet da Laouig, en deiz all, tapa eur prosez diwar goust e sivienn. — (Tad Medar, Diwar c'hoarzin..., Ar Vuhez Kristen, Rosko, 1945, p. 168.)
22. Tapout un den e ger:
23. Tapout an tren, ar vag (da veajiñ) : mont gant an tren, ar vag;
24. Tapout un hent : mont drezañ
    • Me a oa deuet dre ar wenodenn da dapout an hent kozh. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 510.)
25. Tapout ul lec'h: erruout eno
    • Dre hent Plouillio aze ne vezer ket pell o tapoud Tredrez. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 510.)
26. Tapout un oad : tizhout un oad.
    • Tapet e drizek vloaz gant ar mab henañ ... . {{mammenn|KBSA|182}
27. gloazañ (ul lodenn eus ar c'horf)
    • Pier en devoa tapet e vrec'h dec'h pa oa du-mañ o tornañ. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 511.)
28. degas
    • Tap baraz ar porc'hell amañ — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 510.)
29. A verk ur vent. Tapout (da un den) betek un dra bennak.
    • E-touez ar geot-se, a dape dezhe betek o c’hof, e oa div vuoc’h — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 285.)
    • Ar re-se a dape betek e zivgazel. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 510.)
30. Tapout ober un dra: dont a-benn d'e ober

Gerioù heñvelster

• kregiñ (en un dra)

Troioù-lavar

• tapout ur c'hleñved
• tapout e gerc'h
• tapout e varv
• tapout krog
• tapout peg
• tapout un oad

Krennlavaroù

• Gwell eo ur c'had tapet evit div o redek. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 304.)

Ar bed zo e krap

An neb a dap a dap

An neb na dap ket a skrap.
— (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 304.)

Gerioù heñvelster

• pakañ

Deveradoù

• tapadenn
• tapet
• gwalldapout
• en em dapout

Troidigezhioù

• esperanteg : kapti ^(eo)
• galleg : attraper ^(fr) ; atteindre ^(fr) (qqc, un âge)
• saozneg : catch ^(en)