Wikeriadur

kador

Brezhoneg

  Etimologiezh

(1499) cadoer er C'hatolikon[1], cadoer, cador er geriadur Gregor Rostrenn[2].
Kar d'ar ger cadair e kembraeg. Amprestet digant al latin, cathedra, deuet eus καθέδρα en henc'hresianeg.[3]

  Anv-kadarn

 
Ur gador. (1)

kador /ˈkɑːdɔr/ benel (liester : kadorioù, keder)

  1. Pezh arrebeuri. Doare azezenn hiniennel keinek, troadek, a dalvez da deurel e bouez, da azezañ, pe da chom en e goazez, en ur stumm aes ha diskuizhus.
    • Troadañ ur gador.
    • Azezañ en ur gador, war ur gador
    • Sevel diwar ur gador.
    • Labourat a ra en e goazez, tremen a ra an devezh war e gador atav.
    • Deuit amañ ur gador din !
    • Plouzañ ur gador.
  2. Azezenn ur roue, pe ur barzh en Eisteddfodoù Kembre.
  3. Azezenn un den e karg.
  4. (Dre astenn) Karg ur c'hadoriad. Kador apostol, kador babel. s.o. kador-gelenn.
    • Gwallc'hoantaat ur gador.
    • Bezañ war ar renk evit ur gador.
  5. (Spis) En un iliz : kador-sarmon.
    • Pignet eo ar beleg er gador.[4]
  6. (Spis) Kador-gofes.
  7. (A-wezhioù) tresad un ti.
  8. (Dre verradur pe dre vousfent — o taveiñ da gador ar roue –) kador-doull, azez ar privezioù.
    Monet d'ar gador : monet d'ar privezioù.
  9. (A-wezhioù) dinas. El lec'hanvadur : Bodkador, Tuchenn Gador Are...
  10. (Mekanikerezh) Organ a davez da skorañ ha da heñchañ ar marbroù.

Stummoù all

Gerioù heñvelster

Gerioù kevrennek

  • fungador
  • hirgador
  • kador-bediñ (b -ioù-p.) : kador a dalvez da bediñ. H.S. kador ilinek.
  • kador-bleg (b -ioù-p.) : kador a c'hell bezañ pleget.
  • kador-bortez (b -ioù-p.) : s.o. kador-doug.
  • kador-bost (b -ioù-p.) : karr sachet gant kezek.
  • kador-brezeg (b -ioù-p.) : s.o. kador-sarmon.
  • kador-dabutal (b -ioù-t.)
  • kador-dredan (b -ioù-t.) : kador-vrec'h ma lazher tud barnet d'ar marv e stadoù 'zo eus ar Stadoù-Unanet.
  • kador-doug (b -ioù-d.) : azezenn dezhi ur stumm dibar gant dornelloù a dalvez da vezañ douget gant daou zen pe vuioc'h. Goudoret pe kloz gant speurennoù e c'hell bezañ.
  • kador-dougerez (b -ioù-d.) : (kozh) s.o. kador-doug.
  • kador-doull (b -ioù-t.): azezenn doull a dalvez da gac'hat. HS : privezioù, korn bihan, korn klet, toull kuzh, ked, gadrob, jiroù, komodite, distro... Dre skeudenn : den ne vez ket gouest da virout sekredoù. Gwelout teod toull.
  • kador foennek (b -ioù f.) : marc'h-koad, marc'h prad.
  • kador gazeliek (b -ioù k.) : s.o. kador-vrec'h, kador vrec'hek
  • kador-gelenn (b -ioù-k.) : karg a gelenner en ur skol uhel.
  • kador-glos (b -ioù-k.) : azezenn brenn (dezhi ur stumm a-ziforc'h peurvuiañ hag uhel he c'hein) a veze miret evit an dud uhel en ilizioù (a beb tu d'ar chanteler alies). (Dre astenn, azezenn miret.)
  • kador-gofes (b -ioù-k.) : lec'h en ilizioù ma'z aer da gofesaat.
  • kador gurul (b -ioù k.) : kador olifant o doa reizhourion 'zo brient da azezañ warni, en hen Roma.
  • kador-hezoug (b -ioù h.) : kador vabig luskellek a c'heller dougen (hag - alies-mat- plegañ) aes.
  • kador-hir (b -ioù-h.) : kador ur stumm damgousket dezhi, pleg-dibleg, brec'hek hag izel peurvuiañ, a dalvez da zikuizhañ el liozh en ur stumm damastennet.
  • kador ilinek (b -ioù i.) : kador a dalvez da bediñ war an daoulin. H.S. kador-bediñ.
  • kador-liorzh (b -ioù-l.) : kador blastek pe houarn peurvuiañ a arvarer kentoc'h er-maez eus an ti.
  • kador-ar-sekredoù (b) : (dre fent) kador-doull.
  • kador-sarmon (b -ioù-s.), leurenn uhel. lec'h ma bign ar beleg evit ober e damm prezeg en iliz. (Pe, gwezhave, er-maez eus an iliz : kador-sarmon diavaez.)
  • kador-uhel (b -ioù-u.) : kador vabig a dalvez da lakaat ar re vihañ a-uhelder evit gallout debriñ ouzh taol gant an dud gour.
  • kador-vouret (b -ioù b.) : kador saloñs graet evit bezañ en e aez.
  • kador vabig (b -ioù b.) : doare kador ur stumm ispisial dezhi a-ratozh evit staliañ ur poupon warni, a c'hell bout ur gador-uhel, ur gador luskellat, ur gador vihan, un azezenn karr-tan pe un azezenn c'hoari da skouer.
  • kador-vrec'h (b -ioù-b.) : kador vrec'hek (b -ioù b.), kador gazeliek (b -ioù k.) : kador ur stumm a-ratozh dezhi (ur vrec'h a beb tu) da ziskuizhañ an divrec'h pe d'en em harpañ evit sevel hag azezañ.
  • kador vrec'hek (b -ioù b.) : s.o. kador-vrec'h, kador gazeliek
  • kador-vurev (b -ioù b.) : kador dezhi un azezenn bourellet c'hwek (hag a-wezhioù rodigoù : s.o. kador rodaouek) a dalvez da labourat aes en e goazez dirak ur burev.
  • kador-red (b -ioù-r.) : kador a dalvez d'un den gloazet, nammet pe glañv da zilec'hiañ.
  • kador-rodaouek (b -ioù-r.) : kador vurev dezhi rodigoù evit aesaat ar fiñval en ur post labour.
  • kador-rodek (b -ioù-r.) : kador gant rodoù.
  • kador-ruilh (b -ioù-r.) : kador gant rodoù.
  • skoulm kador (g -où k.) : (MERDEIÑ) doare skoulm, stumm ul lagadenn vras diredennek (na riskl ket) hag a stag ur penn-gordenn d'ur "gador" senkl. Lerenn pe gordenn fardaj a dalvez d'ar gastelerion pe d'ar galafeterion da azezenn hefiñv.
  • tok kador (g -où k.) : doare daez a vez staget a-uc'h d'ur gador-brezeg evit gwellaat ar c'hlevet.

Deveradoù

Troioù-lavar

  • Ober kadorig da unan-bennak : lakaat daou zen o divrec'h e stumm ur gador da zougen anezhañ. Dre skeudenn : rein skoazell dezhañ.
  • Kemeret ur gado(e)r hag aze'et war doull ho revr! (Klotadenn zo pa zistager "kadoer" / "rer", pe "kador" / "reor".)

Troidigezhioù

azezenn geinek divrec'h

kador ar Roue (2)

(3)

mekanikerezh

  Daveoù

Roll an daveoù :

Adtapet diwar « https://br.wiktionary.org/w/index.php?title=kador&oldid=328410 »