mont

Brezhoneg

Mont d'ar skol bemdez a ra ar vugale ...

Etimologiezh

Diwar an henvrezhoneg (mont-, minet).

Meneget e krennvrezhoneg (monet).

Da geñveriañ gant ar verboù mynd, myned e kembraeg, mos, mones e kerneveureg.

Deuet eus un anv-verb keltiek *monetu, deveret eus ur verb *mon-ī- (miret evel muinithir « eer en-dro » e krenniwerzhoneg) a zeufe eus ur wrizienn indezeuropek *menH- « mac'hañ, pilpaziñ » a gaver er gerioù permeāre « mont a-dreuz » e latin, míjeti « tremen » e tchekeg ha mìnti « saotrañ, diganastrañ » e lituaneg.^[1]

Verb

mont /ˈmɔ̃nt/ (displegadur)

1. Mont da ul lec'h bennak : → Termenadur da glokaat (Ouzhpennañ)
   • Mont da Gemper, d'ar skol, d'an iliz, d'an oferenn.
   • Lakaat kernioù war he fenn Ha mont ganti d'an oferenn. — (Fañch an Uhel, Soniou Breiz-Izel 2, Pariz, 1891, 1971, p. 122.)
2. mont da ober un dra bennak
3. Mont da veleg, da fornier, da c'hast, da soudard, da vatezh ...
4. Mont gant unan bennak : bezañ kaset gant ub
   • Aet eo ar yar gant al louarn.
   • Ma n'eo ket aet ma yar gant ul loen daoudroadek ? — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 218.)
5. Koustañ
   • [...] pe briz e yae al loen. — (Almanag Breiz, Bourd ha fars, 1933, p. 39.)
   • [...] pesort priz ec'h a al leueoù bihan. — (Feiz ha Breiz, miz Mae 1925, p. 165.)

Doareoù-skrivañ all

En doare-skrivañ etrerannyezhel e vez skrivet mond.

Stummoù rannyezhel

• monet (stumm gwenedek)

Deveradoù

• mont-dont
• monedigezh
• monedonea
• monedus

Troioù-lavar

mont da...

• mont da Anaon
• mont da bell
• mont da beurbisat
• mont da droadañ
• mont da fall
• mont da Gankari
• mont da gaoc'h-heiz
• mont da get
• mont da goll
• mont da gozh
• mont da guzh
• mont da hesk
• mont da-heul un den
• mont da ober un dra bennak
• mont d'ar goueled
• mont d'ar strad
• mont da stoupa
• mont da sutal
• mont da ul lec'h bennak
• mont da ul lec'h bennak da ober un dra bennak
• mont da unan bennak
• mont d'e doull
• mont d'e zevezh

mont d'an...

• mont d'an Anaon
• mont d'an daoulamm
• mont d'an traoñ
• mont d'an tus

mont d'ar...

• mont d'ar gwele
• mont d'ar gêr
• mont d'ar red
• mont d'ar Roc'h da zebriñ bara gwenn
• mont d'ar strad

mont digant...

• mont digant unan bennak

mont diouzh...

mont e...

• mont e gouez
• mont e mouzh
• mont en arbenn (da) unan bennak
• mont en-dro
• mont en e dro
• mont en egar
• mont en e goazez
• mont en e hent
• mont en Gall
• mont en hent
• mont en tu all
• mont e puñs an avel

mont eus...

• mont ac'hann
• mont eus ar gêr

mont evel...

• mont evel ur velc'hwedenn

mont gant...

1. mont gant unan bennak
2. mont gant an diaoul
3. mont gant an hent
4. mont gant al laer

mont war...

• mont war bennoù e zaoulin
• mont war e zaoulin
• mont war gaoz un den
• mont war gein ar marc'h
• mont war marteze
• mont war wellaat
• mont war zigeriñ
• mont war-dreñv
• mont war-raok

mont dirak un anv-gwan pe un adverb

• mont, gant un anv-gwan :

1. mont berr
2. mont bihan e galon
3. mont dinerzh
4. mont fall
5. mont kalet
6. mont klañv
7. mont mat
8. mont pell
9. mont ruz
10. mont skañv
11. mont sot
12. mont tre
13. mont trist

Hag ivez

• mont an tenn er c'hleuz
• mont droug en e gentroù
• mont e-unan
• mont kuit
• mont mil d'ober kant
• mont tre
• mont war e benn
• mont war-raok

hag ivez

• bezañ dibret e varc'h da vont
• derc'hel da vont
• hastañ mont
• lakaat da vont

Krennlavarioù

• Aesoc'h d'ur c'hañval tremen dre grao un nadoz
  Eget d'un den pinvidik mont d'ar baradoz.
• Bleud an diaoul a ya da vrenn

Troidigezhioù

• alamaneg : gehen ^(de)
• esperanteg : iri ^(eo)
• euskareg : joan ^(eu)
• galleg : aller ^(fr)  ; devenir ^(fr)
• gresianeg : πάω ^(el) (páo)
• hungareg : megy ^(hu)
• italianeg : andare ^(it) , gire ^(it)
• iwerzhoneg : téigh ^(ga)
• kembraeg : mynd ^(cy) , myned ^(cy)
• kerneveureg : mos ^(kw) , mones ^(kw)

• luksembourgeg : goen ^(lb)
• nederlandeg : gaan ^(nl)
• okitaneg : anar ^(oc)
• portugaleg : ir ^(pt)
• romañcheg : ir ^(rm)
• roumaneg : merge ^(ro)
• saozneg : go ^(en)
• serb-kroateg : ići ^(sh)
• skoseg : rach ^(gd) , falbh ^(gd)
• spagnoleg : ir ^(es)

Daveoù

Roll an daveoù :

• ^[1] : Ranko Matasović, Etymological Dictionary of Proto-Celtic, Leyden, Brill, 2009, p. 276.