d'am

Brezhoneg

Etimologiezh

Savet gant da hag am

d'am, a-wechoù skrivet da'm; da va e yezh Leon.

1. dirak un anv-kadarn:
   • d'am dijuniñ
   • d'am foan
   • d'am grad
   • d'am gwreg
   • d'am c'hoan
   • d'am mamm
   • d'am zad
   • d'am zi
   • d'am zro
   • d'am zud
   • Na flemmou an aëred na bilim dant ar c'hi

   Ne rafont da'm zréid-mé na da'm diouhar koenvi ; [...] — (J. L. Q. An diou-c'har-gont, Feiz ha Breiz niv. 37, 1865, p. 294b.)

   • Grit ma gourc'hemennoù d'am broiz. — (Fañch an Uhel, Gwerziou Breiz-Izel 2, An Oriant, 1874, p. 38.)
   • Grit m' gourc'hemennoù d'am fried . — (Fañch an Uhel, Gwerziou Breiz-Izel 2, An Oriant, 1874, p. 180.)
   • − Deus ganen d'am c'hastell, hag e chomfomp amañ hon-daou. [...]. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/5, Al Liamm, 1994, p. 52.)
   • — Bennoz d'eoc'h, Aoutrou Doue, emez-hi daoulinet e kenver he gouele, da veza roet nerz d'am c'haloun ha pouez d'am c'homzou ! [...]. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 269.)

   • Me zo o vont d'am labour. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 180.)

   • Herve. — Ya ! eun nebeud urziou am eus da rei d'am zud ha n'ho pezo nemet dizrei d'an ti-ma ! — (Yann-Vari Perrot, An Aotrou Kerlaban Pez farsus e 3 Arvest, Brest, 1922, p. 14.)
   • Sevel a ris war ma ilin, daoust d'am foan-benn, [...]. — (Erwan ar Moal, Pipi Gonto, Kemper, 1925, p. 162.)
   • — « [...], ha mar karit reiñ anezhi d'am mab evit pried, e vezo eürus ; [...]. » — (Troude ha Milin, Labous ar Wirionez ha Marvailhoù all, Skridoù Breizh, 1950, p. 12.)
   • Ne gredan ket e vije bet meur a dra da damall d'am fennad-skrid ; d'am c'hontoù 'vat ha d'am jedoniezh ne lavaran ket. — (Jarl Priel, Va Zammig Buhez, Al Liamm, 1954, p. 79.)
   • « Mamm gaezh, emezi, panevet d'am faotr bihan, biken ne chomfen gant hennezh ! » — — (Jarl Priel, Va Zammig Buhez, Al Liamm, 1954, p. 48.)
   • [...] ha chom eno da selaou en noz kan an avel er skourroù, a-us d'am zoenn, [...]. — (Aleksandr Soljenitsyn, lakaet e brezhoneg gant Ernest ar Barzhig, Ti Vatriona, Al Liamm, 1976, p. 11.)
   • « Brezhonegañ 'd'am' babigoù ?
     Ya da 'michañs ! Che ! N'on ket nay !
     [...]. » — (Añjela Duval, Anjela Duval Eil embannadur reizhet, Mignoned Anjela 2005, p. 417.)
   • Poan e ra d'am spered kleved kaozeal anezañ ha soñjal ennañ. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 422.)
   • N'am eus ket a naon d'am c'hoan. — (TBP?, p. ?.)
   • Damen ! me n'am-eus ket a naon d'am lein. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Première Partie, 1966, p. 119.)
   • Pa 'z een me d'am devez da ganna em-beze eiz gwenneg bemdez. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 98.)
   • ... siouaz d'am yalc'h louedet ! — (Ivon Krog, Klenved ar Medalennou, Ti-moulerez Sant-Gwilherm, Sant-Brieg, 1909, p. 17.)
   • Siouaz d'am zac'h ha d'am c'hein !... — (Ivon Krog, Eur Zac'had Marvailhou, Buhez Breiz, Kemper, 1924, p. 88.)
   • Me am-eus damantet re d'am gar gleiz, setu bremañ em-eus poan em gar zehou. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 85.)
   • [...] ; lavar d'am filhor derc'hel tost dalc'hmat d'e vaz, [...] ! — (Ivon Krog, Eur Zac'had Marvailhou, Buhez Breiz, Kemper, 1924, p. 48.)
2. En droienn kaout keuz:
   • Keuz am eus d'am ya, TBP 2/254
   • Keuz am eus d'am arc’hant, TBP 2/254
   • Ha me ‘m eus keuz d'am far, A zo aet d’an douar (Kanaouenn)
   • N’am eus ket a geuz d'am foan, — (Fañch an Uhel, Gwerziou Breiz-Izel 1, An Oriant, 1868, p. 450.)
   • D'am merc'h Marivonig, evit ma talc'ho bev ha start en he c'halon karantez e-keñver he zud, he yezh hag he bro. — (Yeun ar Gow, E Skeud Tour Bras Sant Jermen, eil emb. Al Liamm, 1978, p. 7.)
3. en troiennoù araogennel: abalamour d'am, a-us d'am...
4. e troiennoù amzeriañ :
   • D'am amzer-me... — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Première Partie, 1966, p. 123.)
5. dirak un anv-verb
   • d'am c'haout.
   • Na deu ket pelloc'h d'am gwelet. — (Fañch an Uhel, Gwerziou Breiz-Izel 1, An Oriant, 1868, p. 14.)
   • Me 'm bo, d'am goudoriñ,
     Toenn luskek ar gwez glas
     Pe tog plouz ur c'harrdi. — (Yann-Vari Perrot, Erwan ar Moal, Bue ar Zent, Montroulez, 1912, p. 686.)
   • « Chomit amañ d'am gortoz, me a ya da gas ho tad d'e wele; goude-se, me 'ziskouezo deoc'h ivez hoc'h hini pa ho pezo debret ho tamm bara. » — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 49.)
   • — « [...] ? Gouest eo d' hol lazhañ holl, pe d' am sammañ adarre, ha d'am c'has gantañ d'e gastell, [...]. » — (Troude ha Milin, Labous ar Wirionez ha Marvailhoù all, Skridoù Breizh, 1950, p. 92.)
   • Ehanit 'ta d'am stravagañ, Yeun ar Gov, Ar person Touer, 69
6. a-wechoù, hep kemmadur p/f:
   • — [...] ar gwad a savas d'am penn, [...]. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 67.)
   • Ha neuze ur banne aezhenn-vor a rafe vad d'am penn melenet — (Yann ar Floc'h, Koñchennou eus Bro ar Stêr Aon, Levrdi Le Dault, Kemper, 1950, p. 12.)
7. Gwelout d'az, d'e, d'he, d'hon / d'hor, d'ho, d'o.

Troidigezhioù

• kembraeg : i'm ^(cy)