an eil ... egile
Brezhoneg
Etimologiezh
Troienn raganv
an eil ... egile ; benel : an eil ... eben (pa vez kaoz eus daou anv benel);
- an eil egile
- Red eo d'an eil paour sikour egile. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 313.)
- an eil hag egile
- nag an eil nag egile
- Brezhonegerien eus an dibab a oa an daou gozhiad ez on bet savet ganto, met ne ouie lenn nag an eil nag egile. — (Jarl Priel, Va Zammig Buhez, Al Liamm, 1954, p. 8.)
- gant un araogenn etreze
- an eil d'egile
- diouzh:
- Goude-ze e kimiadchomp an eil dioc'h egile, ha me her lavar d'eoc'h, ne oue ket hep doan. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 10.)
- Pell emañ an tier an eil diouzh egile. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 173.)
- dreist
- [...]
An avaloù ruz-marellet.
A ruilh gant ar bantenn,
An eil dreist egile
[...]. — (Añjela Duval, Anjela Duval Eil embannadur reizhet, Mignoned Anjela 2005, p. 178.)
- [...]
- en
- Hennezh a zo gwriziennet e zent an eil en egile, — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 211.)
- eus
- Kas ub, mont, eus an eil penn d'egile d'ar bed
- M’az pije gwelet anezhañ o vont eus an eil tu d’egile d’an hent, TBP
- evel
- Ne ouzon ket, ma zad, rak o-zri o c'haran, kement an eil evel egile, — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 189.)
- evit
- Pedomp Doue alies an eil evit egile, Gwerz Metig.
- Sershoc'h e chom an eil evit egile. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 130.)
- an eil gant egile
- — [...] ; a-raok mervel avad, e c'houlennan ouzoc'h ma en em garfoc'h ho taou e-pad ho puhez, ha ma chomfoc'h atao an eil gant egile. — (G. MILIN, Gwechall-goz e oa..., Kemper, 1924, p. 3.)
- [...]: gant unan anê e oa dilhad war e skoa, ha gant egile e oa dour tomm en eur bodez arc'hant, [...]. — (Erwan ar Moal, Pipi Gonto, Kemper, 1925, p. 109.)
- Sane. — Va Doue, Herve, aoun am eus na vefemp gwelet o komz an eil gant egile, [...]. — (Yann-Vari Perrot, An Aotrou Kerlaban Pez farsus e 3 Arvest, Brest, 1922, p. 3.)
- Ar re-se a ra segal an eil gant egile, TBP
- Ar mudurunou na oant ket en o flom an eil gand egile. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 420.)
- Honnez a labour kenkoulz gand an eil dorn evel gand egile. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 129.)
- goude
- [...] ; a ouenn uhel e oant hag an eil a varvas goude egile, en eur lezel war an douar eur map hag eur verc'h. — (G. MILIN, Gwechall-goz e oa..., Kemper, 1924, p. 3.)
- An eil goude egile, an holl falc'herien a grog en o falc'h, dalc'het betek neuze er vann. — (Brogarour, Onenn, Gwengamp, 1936, p. 84.)
- ouzh
- Heñvel eo ar gristenien an eil ouzh egile ? Katekiz ar Vugale Vihan, 1911, p 29.
- An daou baotr zo heñvel-mik an eil ouzh egile, — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 354.)
- war-lerc'h
- … un itron gaer evel ur briñsez hag un aotrou ganti o vont hag o tont dre ar c’hoad en ur redek war neuz c’hoari an eil war-lerc’h egile, BUBR 37/81. Skouer tennet eus Buhez Breiz, o venegiñ un arroud eus « Buez Sant Miliau »
- Hag hon zud fur, dindan brumenn an abardaez, an eil war-lerc’h egile, krommet, o daouarn gante en o godelloù, ac’h eas d’ar gêr, war o fouez, goustadik, damserret o daoulagad, skuizh o fenn da vezañ douget e-pad keit amzer mennozhioù ken boull ha ken goullo. — (Fañch al Lae, Bilzig, Kemper, 1925, p. 138.)
- ober udb eus an eil korn (penn, tu) d'egile:
- Goude m’o devoe furchet an archerien jardin an eskopti eus an eil korn d’egile hag an eskopti eus an nec’h d’an traoñ, — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 20.)
- Ar zoudarded a en em lakeaz da c'houillia ha da furcha kement tra a ioa enn ti, euz an eil penn d'egile, euz an neac'h d'an traon ; [...]. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 278.)
- bezañ eus an eil ti d'egile, eus an eil tu d'egile:
- An ôtro person a oa tri miz zo eus an eil leur d'eben hag eus an eil ti d'egile, [...]. — (Erwan ar Moal, Pipi Gonto, Kemper, 1925, p. 152.)