a-walc'h
Brezhoneg
Etimologiezh
Adverb
a-walc'h, /aˈwax/, /aˈvax/,/aˈwalax/
- Implijet e-unan pe war-lerc'h un anv-gwan, pe un anv-kadarn, pe un anv-verb
- Implijet e-unan
- Netra nemet ar gweled anezhi a oa a-walc'h evit laouenaat kalonoù ar re a oa trist, [...]. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 58.). ( trawalc'h a vije kenkoulz)
- war-lerc'h un anv-gwan pe adverb:
- aes a-walc'h
- alies a-walc'h
- barrek a-walc'h
- bras a-walc'h
- brav a-walc'h
- buan a-walc'h
- diaes a-walc'h
- fur a-walc'h
- gwenn a-walc'h
- hir a-walc'h
- just a-walc'h
- kreñv a-walc'h
- marteze a-walc'h
- mat a-walc'h
- mezhek a-walc'h
- moan a-walc'h
- nebeud a-walc'h
- pell a-walc'h
- pinvidik a-walc'h
- poazh a-walc'h
- prest a-walc'h
- prim a-walc'h
- sur a-walc'h
- tost a-walc'h
- Gant ma dorn mad ez on akuit a-walh, med gant ma dorn fall ne ziverran mann. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 157.)
- Mari na oa ket a-stroñs a-walh da vond d'an eured-se. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 496.)
- war-lerc'h un anv-kadarn (gwelout trawalc'h)
- amann a-walc'h:
- Amann a-walc’h hor bezo diganti he-unan. — (Yann ar Floc'h, Koñchennou eus Bro ar Stêr Aon, Levrdi Le Dault, Kemper, 1950, p. 56.)
- arc'hant a-walc'h:
- Arc'hant a-walc'h o devoa tennet, a gredan, eus korf ar c'hure paour evit se. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 206.)
- Sukr a-walc'h ho-peus lakaet en ho kafe ? — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 138.)
- Yec'hed a-walc'h am eus. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 138.)
- Bezañ a-walc'h da c'hrad unan bennak, diouzh grad unan bennak.
- — C'hui a vije a-walc'h d'am grad,
M'ho bije gwennou daoulagad : — (Fañch an Uhel, Gwerziou Breiz-Izel 1, An Oriant, 1868, p. 38.)
- — C'hui a vije a-walc'h d'am grad,
- Bezañ a-walc'h da ober un dra bennak
- Madik a-walc’h karout merc’hed Gant na vent ket minorezed, — (Fañch an Uhel, Soniou Breiz-Izel 2, Pariz, 1891, 1971, p. 16.)
- Un dro bennak ne voe ket prim a-walc'h da lammat', [...]. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 127.)
- Me am-eus diou fillorez ha n'eo ket braz a-walh o genou d'ober « ma faeron » diouzin (ahanon). — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 175.)
- Bezañ a-walc'h da ub ober udb: bezañ trawalc'h
- N’eo ket a-walc’h eta koll ho taou vreur? — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 213.)
- « [...]. N'eo ket a-walc'h dezho laerezh hon ilizoù hag ar c'houentoù ; n'eo ket a-walc'h dezho lakaat ar veleien er prizon, [...]. » — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 195.)
- bezañ a-walc'h evit ober tra pe dra (gwelout trawalc'h)
- n'eo ket a-walc'h ober udb
- Bezañ poent a-walc'h
- Feiz ! poent a-walh eo dezi devezi peogwir n'eus bannah lêz ebed. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 98.)
- Te a zo poent a-walh dit dilezel ar werenn. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 206.)
- bezañ paotr a-walc'h, gwaz a-walc'h: bras a-walc'h
- Paotr a-walh out, ha pa na greskfes tamm ebed ken. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 392.)
- Paol zo gwaz a-walc'h d'en em zifenn. — (TBP?, p. ?.)
- ober a-walc'h udb
- Kleved a-walh a reont kroz ganin-me, med ne reont ket a van. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 294.)
- kaout amzer-verr, anaoudegezh, arc'hant, furnez, glac'har, a-walc'h. Rouesoc'h eo an implij-se er rannyezhoù (Treger) ma vez implijet trawalc'h.
- Me a gav din az po amzer verr a-walc’h d’ober da dro, — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970.)
- Me ‘m eus glac’har a-walc’h … d’am pried, Louis Eunius
- Ha neuze me am-eus anaoudegez a-walh e-barz ar hoajou-ze. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 19.)
- [...], ha gwelet dre eno hag a-walc'h a furnez, a nerz kalon, a spered, a ijin a c'helle kaout an den yaouank [...]. — (Ivon Krog, Eur Zac'had Marvailhou, Buhez Breiz, Kemper, 1924, p. 10.)
- kaout c'hoant a-walc'h da ober udb
- C’hoant a-walc’h am eus da dilezel ar c’hastell-se, — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 144.)
- C'hoant a-walc'h an nevoa da vont da welet tostoc'h petra 'oa kement-se. — (Erwan ar Moal, Pipi Gonto, Kemper, 1925, p. 55.)
- C'hoant a-walh e-neus da vond da zañsal. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Première Partie, 1966, p. 125.)
- Kaout poan a-walc'h oc'h ober un dra
- Poan a-walh em-oa bet o lakâd Helena e deg livr. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Première Partie, 1966, p. 155.)
- mont mat a-walc'h
- [...], ha monet mad a-walc'h a rê ar bed gante, [...]. — (Erwan ar Moal, Pipi Gonto, Kemper, 1925, p. 47.)
- ober a-walc'h tra pe dra (gant ar verb en doare-diskleriañ):
- Da lavaret eo, ober awalc'h a rafe d'in ma fatrom war baper ? — (Erwan ar Moal, An “Hini Goz” o vont da denna he foltred, Editions FEIZ HA BREIZ, 1913, p. 3.)
- Netra nemet ar gweled anezhi a oa a-walc’h evit laouenaat, — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 58.)
- War-lerc'h ur verb:
- bezañ a-walc'h (er stumm-nac'h)
- N'eo ket a-walh. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. ?.) : N'eo ket fur a-walc'h.
- blejal a-walc'h
- Pa soñj da Yannig en deus blejet a-walc’h, ez a d’ar c’hoad. KBSA 245
- gouzout a-walc'h
- gwelout a-walc'h
- karout a-walc'h
- Me a garie a-walc’h bezañ en he grasoù, SBI 2/242
- krediñ a-walc'h
- mont a-walc'h
- reiñ a-walc'h
- pec'hiñ a-walc'h
- « Pec’hi a-walc’h am eus graet bete vremañ ! ha gellout a rafen pec’hi c’hoaz !… » — (Yann ar Floc'h, Koñchennou eus Bro ar Stêr Aon, Levrdi Le Dault, Kemper, 1950, p. 13.)
Troiennoù adverbel
Lavaroù
- Reiñ treujoù e-lec’h bleñchoù Da neb zo bras a-walc’h e c’henoù.