skeiñ

Brezhoneg

Etimologiezh

→ Etimologiezh da glokaat (Ouzhpennañ)

Verb

Ha Yann o skeiñ un taol troad gant e enebour.

skeiñ /ˈskɛĩ/, a-wechoù skoiñ (skoet an anv-gwan-verb anezhañ) (displegadur)

1. Reiñ taolioù.
   • Pa voe skuizh o skeiñ e paouezas. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 202.)
   • Hogen, e-lec'h pladañ ha kodianañ, ma lame kuit ar blouzenn diwar skoaz egile, e nije raktal an taolioù, an hini primañ o skoiñ da gentañ. — (Yeun ar Gow, E Skeud Tour Bras Sant Jermen, eil emb. Al Liamm, 1978, p. 33.)
   • - Arabat skeiñ muioc'h, eme Lan ar C'hor, ... — (Jakez Riou, Geotenn ar Werc'hez ha danevelloù all, Al Liamm, 1957, p. 34.)
2. gwinkal, pa gomzer eus kezeg
   • Skeiñ a ra ho kazeg? — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 244.)
3. Skeiñ un den, pa gomzer eus ur c'hleñved, ur boan
   • ...hemañ oc'h eoniñ, skoet gant an droug-sant, henhont gant trouskennoù ha goulioù spontus, un heug hag ur rukun sellout outo ! — (Jarl Priel, Va Zammig Buhez, Al Liamm, 1954, p. 54.)
4. skeiñ un dra bennak (taolioù, dour, moneiz, taboulin)
   • Mamm a oa o paouez lazhañ ar goulou pa deuas adarre betek dimp plik-plok peder roeñv o skeiñ an dour div-ha-div. — (Anatol ar Braz, lakaet e brezhoneg gant Erwan ar Moal, Mojenn an Ankou, Mouladurioù Hor Yezh, 1986, p. 39.)

   skeiñ taolioù (bazhadoù, skouarnadoù) gant un den, ul loen

   skeiñ un taol e kalon un den

   skeiñ kaoc'h en avel : mont d'ar pevarlamm

   skeiñ mein gant un den

   skeiñ arc'hant er mor

   skeiñ e benn gant ar voger

5. Skeiñ war un den pe war un dra (skeiñ war un nor, war an houarn)
   • Me a veze skoet warnon ken e varve ma izili ouzhin. TBP 2/349, 3/27
6. Skeiñ gant ul loen, gant un den -> skeiñ gant unan bennak
7. Skeiñ war ul lec'h bennak
   • ..., dre an nor guzh a sko war ar stêr vras a ya dre gêr Landreger. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 27.)
   • Kambr izelañ an dourell vras a sko war ar porzh, — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 207.)
   • Ar prenest a sko war ar ru. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 471.)
   • Ar ru-ze a sköe war ar blasenn. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 471.)
   • Ho touarou a sko war re hennez. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 471.)
   • C'hoant am-oa da ziskouez dezañ penaoz ma frenestou a sko war ar mor. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 158.)
8. Skeiñ war-du un dra bennak/ul lec'h bennak
   • A-nerzh e gorf e skoe war-du e bal. — (Jakez Konan, Lannevern e kañv ha danevelloù all, Al Liamm, 1980, p. 61.)
   • Ha Yann a sko war-du ar gêr. — (Yann ar Floc'h, Koñchennou eus Bro ar Stêr Aon, Levrdi Le Dault, Kemper, 1950, p. 136.)
9. Skeiñ ub, pe udb, d'an douar, d'an traoñ : diskar
   • Nikolaz Briant a skoas d'an douar e dog daougorniek — (Jakez Konan, Lannevern e kañv ha danevelloù all, Al Liamm, 1980, p. 29.)

Stummoù all

• skoiñ

Gerioù heñvelster

• bazhata
• darc'haouiñ
• darc'heiñ,
• dornañ
• dotuañ
• flac'hata
• kalkenniñ
• lardañ
• lordañ
• lorgnañ
• lopañ
• palvata
• teurel
• tintañ
• torimellat
• tosañ

Troioù-lavar

• skeiñ ar billig war-lerc'h an trebez
• skeiñ arc'hant er mor
• skeiñ ar ventadurezh
• skeiñ eeun gant ar pal
• skeiñ hebiou, skeiñ e-biou
• skeiñ kaoc'h en avel
• skeiñ piz kras gant Kastell an Tarv
• skeiñ poan
• skeiñ tachoù gant unan bennak
• skeiñ taolioù
• skeiñ war an nor
• skeiñ war an tomm, skeiñ war an houarn pa vez tomm

Troiennoù keñveriañ

• skeiñ evel un dall, evel ur marichal war an annev
  • Skei a rê evel eur marichal war an anne. — (Erwan ar Moal, Pipi Gonto, Kemper, 1925, p. 19.)

Krennlavaroù

• An amzer a dro
  An Ankou a sko
• Skeiñ war an houarn keit ha ma vez tomm. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 302.)
• Ret eo skeiñ war an tomm pa vez ruz an houarn.

Troidigezhioù

• galleg : 1 frapper ^(fr) , taper ^(fr) ; 2 jeter ^(fr) ;