Stagadenn:Derez-uheloc'h e brezhoneg
E brezhoneg e saver derez-uheloc'h an anvioù-gwan, pe adverboù 'zo dre stagañ an dibenn -oc'h outo. Dre ma teu an dibenn-se eus "-hoc'h" e teu ar c'hensonennoù b, d, z, zh ha g da vezañ divouezh pa en em gavont diouzhtu a-raok an dibenn-se :
- b/p : gleb - glepoc'h ;
- d/t : abred - abretoc'h ;
- z/s : didrouz - didrousoc'h ;
- zh/sh : kozh - koshoc'h ;
- g/k : hebleg - heblekoc'h.
Skouerioù
kemmañ- abafoc'h, abretoc'h, aesoc'h, aezetoc'h, aliesoc'h, ampartoc'h, amploc'h,
- bamusoc'h, barrekoc'h, berroc'h, bihanoc'h, birvidikoc'h, boemusoc'h, boukoc'h, brasoc'h, bravoc'h, breskoc'h, brokusoc'h, buanoc'h, buhezekoc'h,
- c'hwekoc'h,
- dañjerusoc'h, dereatoc'h, diaesoc'h, didrousoc'h, dieupoc'h, difraeoc'h, digamambreoc'h, digoroc'h, diotoc'h, diskiantoc'h, disteroc'h, divalavoc'h, donoc'h, doñvoc'h, drantoc'h, drastusoc'h, droukoc'h, drusoc'h, dudiusoc'h, duoc'h,
- eeunoc'h, emsavoc'h, enkoc'h, enorusoc'h, estonusoc'h, eürusoc'h, euzhusoc'h, evurusoc'h,
- fallakroc'h, falloc'h, finoc'h, flammoc'h, flemmusoc'h, flouroc'h, folloc'h, fonnusoc'h, fraeshoc'h, frankoc'h, freskoc'h, frouezhusoc'h, furoc'h,
- galloudekoc'h, galloudusoc'h, glasoc'h, glepoc'h, gorrekoc'h, goudoroc'h, gouestoc'h, gouiziekoc'h, goustadikoc'h, goustatoc'h, grevusoc'h,
- gwakoc'h, gwanoc'h, gwashoc'h, gwelloc'h, gwennoc'h, gweroc'h, gwiroc'h,
- hardishoc'h, hekoc'h, heñveloc'h, herroc'h, herrusoc'h, hiroc'h,
- iskisoc'h, izeloc'h,
- joausoc'h,
- kaeroc'h, kaletoc'h, kalonekoc'h, karantezusoc'h, kempennoc'h, kentoc'h, keroc'h, kerseüsoc'h, kizidikoc'h, klañvoc'h, klokoc'h, klouaroc'h, koantoc'h, koshoc'h, kranoc'h, kreñvoc'h, krisoc'h, kuñvoc'h,
- laouenoc'h, larkoc'h, lartoc'h, lealoc'h, ledanoc'h, lemmoc'h, lennusoc'h, lentoc'h, liesoc'h, lijeroc'h, louetoc'h, lousoc'h, lugernusoc'h
- madelezhusoc'h, marzhusoc'h, melenoc'h, melkoniusoc'h, mistroc'h, moaloc'h, mortoc'h, munutoc'h,
- nec'hetoc'h, nerzhusoc'h, nesoc'h, nevesoc'h, niverusoc'h,
- oadetoc'h, onestoc'h, oueskoc'h,
- paouroc'h, pelloc'h, peuzziwiskoc'h, pilpousoc'h, pinvidikoc'h, pishoc'h, plijusoc'h, poaniusoc'h, poellekoc'h, ponneroc'h, pouezusoc'h, pounneroc'h, primoc'h, priziusoc'h, propoc'h, proproc'h,
- reishoc'h, reutoc'h, rokoc'h, rouesoc'h, rusoc'h, rustoc'h,
- sartoc'h, savetoc'h, sebezusoc'h, sec'hedusoc'h, sevenoc'h, siouloc'h, siriusoc'h, skañvoc'h, skedusoc'h, skiltroc'h, skiltrusoc'h, sklaeroc'h, skuishoc'h, sonnoc'h, sotoc'h, souezhetoc'h, souezhusoc'h, souploc'h, spisoc'h, splannoc'h, spontusoc'h, stagusoc'h, stankoc'h, startoc'h, strishoc'h, suroc'h,
- taeroc'h, tagnousoc'h, talekoc'h, talvoudusoc'h, tanavoc'h, teneroc'h, tennoc'h, teñvaloc'h, terruploc'h, tevoc'h, tommoc'h, tostoc'h, treutoc'h, tristoc'h, trouzusoc'h, truekoc'h, truezusoc'h, truilhekoc'h, trummoc'h,
- uheloc'h, uveloc'h,
- viloc'h,
- yac'hoc'h, yac'husoc'h, yaouankoc'h, yenoc'h, yostoc'h, yutoc'h,
- an anv-gwan-verb : brudetoc'h, desketoc'h, drouklivetoc'h, kuzhetoc'h, mantretoc'h, nec'hetoc'h, troetoc'h e-kichen doareoù all : muioc'h gwisket, muioc'h livet, ...
- direizhderioù :
- drouk a c'hall ober droukoc'h pe gwashoc'h;
- mat a c'hall ober "matoc'h" e-barzh marc'hadmatoc'h, met gwell pe gwelloc'h eo an derez-uheloc'h;
- fall a ra "falloc'h" pe gwazh, pe "gwashoc'h";
- kalz a ra muioc'h, a vez implijet a-wechoù dirak anvioù-gwan-verb, hag anv-ioù-gwan hag a grog gant di- : diboan, didorr, difiñv, diluzy, disamm, ...
- Alies war-lerc'h an anv-kadarn :
- — An dra-ze ne vezo ket pell evit beza great, eme Alexis ; biskoaz den n'en devezo debret kik freskoc'h. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 282.)
- A-wechoù dirak an anv-kadarn (hep ger-mell) :
- Va c'hrediñ a c'hellit, n'eus ket bet biskoazh falloc'h soudarded, [...]. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 226.)
- Kontant on, end-eeun, da ober brasoc'h anaoudegezh gant va c'henderv. — (Brogarour, Onenn, 1936, p. 64.)
- Me a ranko ober gwasoh traou evid evel-se. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 196.)
- Mari he-deus bet kaeroh chañs evidon-me. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 227.)
- Brasoc'h genaoueien a ze oc'h, ma n'ouzoc'h ket pegement gwerzañ ho pesked. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 125.)
- Berroc'h korf e-neus hemañ. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 242.)
- O ! droukoc'h bugel eo ive. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 242.)
- Munutoc'h bugel eo e vreur evitañ. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 242.)
- Bez ebet, a soñjen, ne vezo morse bravoc'h ha stankoc'h bleunioù warnañ eget bez Kristina. — (Pêr Denez, Glas evel daoulagad c'hlas na oant ket ma re, Al Liamm, 1979, p. 85.)
- e troiennoù evel kaer pe gaeroc'h
- Met dre ma teue en oad, an aotrou a deue trist pe dristoc'h bemdez, hag alies e ouele pa selle eus e vab. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 60.)
- Ar baotred a lavare kaer pe gaeroh. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Première Partie, 1966, p. 29.)
- Ar forbaned-se a zo toud fall pe falloh. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Première Partie, 1966, p. 29.)
- Ar re-mañ a zo toud reud pe reutoh. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Première Partie, 1966, p. 29.)
- c'hoari kreñv pe greñvoc'h
- e troiennoù evel muioc'h-mui
- e troiennoù evel muioc'h-muiañ
- e troiennoù evel brasoc'h a se, gwashoc'h a se /gwazh a se, gwelloc'h a se / gwell a se
- Brasoc'h genaoueien a ze oc'h, ma n'ouzoc'h ket pegement gwerzañ ho pesked. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 125.)
- War-lerc'h seul
- * Seul dostoc'h, seul dommoc'h, seul nebeutoc'h a blas. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 312.)